موضوع:
اثر كلريد سديم و سلنيوم بر روي گياه كلزا
استاد راهنما:
سركار خانم دكتر سكينه سعيدي سار
استادان مشاور :
جناب آقاي دكتر حسين عباس پور
جناب آقاي دكتر مصطفي عبادي
تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
چكيده:
در پژوهش حاضر، اثرات تنش شوري (NaCl) و برهم‌كنش متقابل آن با سلنيوم (Se) در گياه كلزا Brassia napus.L. بر روي رشد گياهچه و برخي فرآيندهاي متابوليسمي و فيزيولوژيكي در دانه‌رست‌‌هايي كه پس از چهارده روز رشد، به مدت چهارده روز در محيط هيدروپونيك تحت تيمار قرار گرفته بودند، ارزيابي شده است.بر اساس نتايج حاصل، تحت تنش كلريد سديم شاخص‌هاي مختلف رشد، پيگمان‌هاي فتوسنتزي (كلروفيل‌ها و كاروتنوئيدها) برگ و محتوي پروتئين در ريشه و اندام هوايي كاهش و قندهاي محلول و نشاسته تغيير مي‌يابد. حضور سلنيوم در تيمارهاي كلريد سديم اثرات جبران‌كننده‌اي بر اين تغييرات نشان مي‌دهد.افزايش پرولين همراه با تغيير فعاليت هاي آنتي اكسيداني نشان دهنده ي بروز تنش اكسيداتيو در گياهان در معرض تنش شوري است. در تيمارهاي Se، افزايش همه جانبه در فعاليت آنزيم پراكسيداز و كاتالاز همراه با تجمع شديد پرولين مي‌باشد. بر اساس نتايج حاصل از پژوهش حاضر، افزايش تجمع Na همراه با كاهش غلظت K در ريشه ها و اندام‌هاي هوايي گياهان در معرض تنش شوري ايجاد مي‌شود. در حالي كه كاربرد سلنيوم با كلريد سديم، موجب كاهش تجمع سديم و افزايش غلظت پتاسيم در ريشه‌ها و بخش‌هاي هوايي مي‌شود.اين يافته‌ها نشان مي‌دهد كه كاربرد سلنيوم موجب برطرف شدن بسياري از آثار سمي سديم در گياه كلزا مي‌شود. اما به منظور شناسايي دقيق مكانيسم مولكولي اثرات سلنيوم در گياهان تحت تيمار كلريد سديم بايد پژوهش‌هاي فراتري انجام پذيرد.
كلمات كليدي: تنش شوري؛ سلنيوم؛ آسيب اكسيداتيو؛ سيستم آنتي اكسيدان؛ Brassia napus L.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده ه
مقدمه ۱
فصل اول: كليات و پيشينه پژوهش
۱-۱-معرفي گياه كلزا. ۷
۲-۱-۱ويژگي هاي كلي تيره شب بو (Crucifera). 7
3-1-1مورفولوژي گياه مورد مطالعه: . ۸
۴-۱-۱مراحل رشد ظاهري گياه كلزا ۹
۵-۱-۱گونه هاي متعلق به جنس Brassica. 11
1-5-1-1كلزاي پاييزه (B.napus subsp . Olifera var.b. biennis) ژنوم AC؛ ۱۹=n 12
2-5-1-1شلغم روغني (B. rapa. L.) ژنوم A؛ ۱۰=n 13
3-5-1-1كلزاي بهاره، (B.napus. subsp. Olifera var annua) ژنوم AC: 19=n 13
4-5-1-1خردل هندي يا قهوه اي، (B. juncea)، ژنوم AB؛ ۱۸=n. 13
5-5-1-1خردل سفيد (Sinapis alba L.)، ژنوم D؛ ۱۲= n. 14
6-5-1-1خردل حبشي (آلياري، ۱۳۷۹)، (B. carinata) ژنوم BC ، ۱۷=n 14
6-1-1رابطه ژنوي گونه هاي شب بو (Cruciferea) 14
7-1-1تقسيم بندي ارقام كلزا ۱۴
۸-۱-۱تركيبات دانه كلزا. ۱۶
۹-۱-۱معرفي گلوكوزينولات ۱۷
۱۰-۱-۱ويژگي هاي گياه شناسي ۱۸
۱۱-۱-۱تاريخچه توليد كلزا در جهان . ۱۹
۱۲-۱-۱توليد كلزا در ايران ۲۱
۱۳-۱-۱كاربرد فرآورده هاي كلزا . ۲۲
۱۴-۱-۱علل انتخاب كلزا و توسعه كشت آن . ۲۳
۱۵-۱-۱شرايط كاشت كلزا. ۲۴
۱۶-۱-۱سطح زير كشت و توليد ۲۶
۱-۱۶-۱-۱سطح زير كشت كلزا در جهان . ۲۶
۲-۱۶-۱-۱سطح زير كشت و توليد كلزا در ايران ۲۶
۲-۱-مواد مورد نياز گياهان. ۳۳
۱-۲-۱-خصوصيات عناصر ضروري ۳۳
۲-۲-۱-عناصر ضروري ۳۳
۳-۲-۱-تقسيم بندي عناصر ضروري براساس مقدار جذب . ۳۵
۴-۲-۱-اختلالات تغذيه اي در گياهان ۳۸
۵-۲-۱-عوامل موثر در تنش ناشي از عناصر شيميايي ۳۸
۳-۱-چرخه سلنيوم در محيط ۳۹
1-3-1-اثر سلنيوم در آلودگي محيط زيست. ۴۰
۲-۳-۱-وفور سلنيوم در آب و خاك. ۴۱
۳-۳-۱-معرفي سلنيوم تاريخچه و تقاضاي جهاني ۴۲
۴-۳-۱-سلنيوم يك عنصر شيميايي . ۴۲
۵-۳-۱-تركيبات سلنيوم ۴۳
۶-۳-۱-كاربرد سلنيوم ۴۴
7-3-1-معرفي اثرات بيولوژيكي سلنيوم در موجودات زنده ۴۴
۸-۳-۱-ضرورت سلنيوم براي تغديه انسان و جانوران. ۴۶
۹-۳-۱-جذب و تجمع سلنيوم در گياهان. ۴۷
۱۰-۳-۱-گياهان نشانگر سلنيوم ۵۰
۴-۱- معرفي اثرات سلنيوم در گياهان ۵۱
۱-۴-۱- سلنيوم به عنوان آنتي اكسيدان در دفاع در شرايط اكسيداتيو. ۵۱
۲-۴-۱- سلنيوم و پروتئين سازي ۵۲
۳-۴-۱-تغييرات القايي سلنيوم بر روي رشد. ۵۲
۴-۴-۱-مقدار سلنيوم درون گياهان به چند طريق افزايش مي يابد. ۵۳
۵-۴-۱پيش انباشتگي در گياهان پيش انباشت كننده ۵۴
فصل دوم: مواد و روش ها
۱-۲-مشخصات بذر گياه و تهيه بذر . ۵۷
۲-۲-سترون كردن سطحي بذرها. ۵۷
۳-۲-تهيه محلولهاي هاي لازم براي اعمال تيمار هاي مختلف . ۵۷
۱-۳-۲- تهيه محلول كلريد سديم ۵۷
۲-۳-۲-تهيه محلولهاي مختلف با غلظت مناسب سلنيوم . ۵۸
۴-۲ طراحي پژوهش ۵۸
۱-۴-۲-تهيه محلول هوگلند ۵۸
۱-۱-۴-۲-طرز تهيه محلول كلات آهن (Fe-EDTA) . 58
2-1-4-2 طرز تهيه محلول هاي غذايي با غلظت هاي مختلف سلنيوم. ۶۱
۳-۱-۴-۲ سترون شدن بذر ها. ۶۱
۴-۱-۴-۲ نحوه اعمال تيمارهاي مختلف بر دانه رست هاي جوان. ۶۲
۵-۱-۴-۲ شرايط و دوره كشت دانه رست ها. ۶۳
۶-۱-۴-۲- تجزيه و تحليل رشد. ۶۳
۱-۶-۱-۴-۲ آزمايشهايانجام شده بر دانه رستهاي تحت تيمارسلنيوم و تنش شوري. ۶۳
۲-۶-۱-۴-۲ بررسي رنگيزه ها ۶۶
۳-۶-۱-۴-۲ سنجش كلروفيل ها و كاروتنوئيد ۶۶
۴-۶-۱-۴-۲ سنجش قند هاي محلول و نا محلول (نشاسته) ۶۸
۵-۲ سنجش پرولين ۷۱
۶-۲ استخراج عصاره پروتئيني ۷۲
۱-۶-۲- اندازه گيري غلظت پروتئين ۷۲
۲-۶-۲- اندازه گيري فعاليت آنزيم كاتالاز ۷۵
۳-۶-۲- اندازه گيري فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز. ۷۵
۷-۲ سنجش ميزان عناصر ۷۶
۱-۷-۲ سنجش ميزان يون هاي سديم و پتاسيم و سلنيوم ۷۶
فصل سوم: تفسير نتايج
۱-۳ تغييرات شاخص هاي رشد . ۷۹
۱-۱-۳ تغييرات وزن تر ۷۹
2-1-3 تغييرات وزن خشك. ۸۵
۳-۱-۳ تغييرات مربوط به طول بخش هاي مختلف گياه و سطح برگي ۹۱
۴-۱-۳ نرخ رشد نسبي (RGR) و ميزان رشد نسبي برگ(RLGR) 96
5-1-3 ميزان همگون سازي خالص (NAR) و نسبت وزن برگي(LWR) 99
6-1-3 ميزان سطح ويژه برگي (SLA) و نسبت وزن برگي (LAR) . 102
7-1-3 (LWCA) آب در واحد سطح برگ ۱۰۵
۸-۱-۳ تغييرات هيدرات هاي كربن : قند محلول و قند نا محلول. ۱۰۷
۹-۱-۳ تغييرات رنگيزه اي برگ ها ۱۱۳
۱-۹-۱-۳ كلرو فيل ها و كاروتنويد. ۱۱۳
۱۰-۱-۳ تغييرات پرولين ريشه و برگ. ۱۱۹
۱۱-۱-۳ تغييرات پروتئين و فعاليت آنزيمي. ۱۲۲
۱-۱۱-۱-۳ تغييرات پروتئين ريشه و برگ ۱۲۲
۱۲-۱-۳ تغييرات ميزان عناصر . ۱۳۱
۱-۱۲-۱-۳ ميزان يون سديم ريشه و ساقه ۱۳۱
۲-۱۲-۱-۳ ميزان يون پتاسيم ريشه و ساقه ۱۳۲
۳-۱۲-۱-۳ ميزان يون سلنيوم ريشه و ساقه . ۱۳۳
مشخصات آماري طرح و محاسبات آماري ۱۴۰
فصل چهارم:
۱-۴-تغييرات شاخص هاي رشد. ۱۴۲
۲-۴-تغييرات تركيبات رنگيزه اي كلروفيل و كاروتنوئيد . ۱۴۴
۳-۴-تغييرات قند هاي محلول و نامحلول (نشاسته). ۱۴۷
۴-۴-تغييرات محتواي پروتئين و آنزيم هاي آنتي اكسيدان. ۱۴۸
۱-۴-۴-تغييرات محتواي پروتئين ۱۴۸
۲-۴-۴-تغييرات آنزيم هاي آنتي اكسيدان. ۱۴۹
۵-۴-تغييرات محتواي پرولين. ۱۵۱
۶-۴-تغييرات محتواي عناصر(يون سديم، يون پتاسيم، يون سلنيوم). ۱۵۲
نتيجه گيري نهايي ۱۵۵
پيشنهادها
فهرست منابع ۱۵۸
مقدمه
شوري خاك يكي از مهم ترين عواملي كه توليد محصول را در مناطق خشك و نيمه خشك محدود مي كند. رشد گياه در نهايت توسط شوري كاهش مي يابد در حالي كه گونه هاي مختلف گياهان در تحمل به آن متفاوت مي باشند. گياهان توسط مكانيسم هاي متفاوتي به تنش سازگار مي شوندet,al) Jamil2005) (Atlassi Pak .et,al2009)
.et,al) Kang Wei 2006)
اكثر گياهان نمك دوست نيستند و فقط به غلظت هاي بسيار كم نمك مقاوم هستند و يا در غلظت هاي كم نمك به شدت رشدشان مهار مي شود. گونه هاي گياهي مختلف در برابر شوري پاسخهاي شدي مختلفي مي دهد.(Sudhir P. Murthy S.D.S2004)
سطوح بالاي شوري خاك مي تواند به نحو قابل توجهي جوانه زني و رشد گياهچه را به دليل اثرات مركب پتانسيل اسمزي و سميت ويژه ي يون كاهش دهد. جوانه زني بذر، ظهور گياهچه و بقاي اوليه به طور خاص حساسيت بالايي به شوري خاك دارند.
گياهان در مقاومت به استرس شوري با يكديگر متفاوت هستند (Lorenzo.et,al 2007) استرس شوري روي كل گياه و هم در سطح سلول از طريق ايجاد استرس اسمزي و يوني روي فيزيولوژي گياه اثر مي گذارد، استرس شوري به علت افزايش ورود يون سديم است.