مدارس، خانواده ها، و جامعه ما طعم شيرين راهنمايي را چشيده و اثر روحبخش آن را خواهند ديد.
اگر بخواهيم ميزان موفقيت مشاوران را از ابتداي شكل گيري نقش مشاوره در نظام جديد بعد از انقلاب شكوهمند اسلامي بررسي كنيم بايد به وظايف و فعاليت هاي مستمر مشاوران آشنا باشيم. كه ذيل اهم وظايف اين گروه مشخص گرديده:
۱- شركت فعال در شوراهاي مدرسه و ستاد تربيتي در راستاي ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره
۲- شركت در جلسات عمومي انجمن اولياء و مربيان و جلوگيري از كمكها و مساعدتهاي اوليه در زمينه ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره
۳- تدريس درس آشنايي با برنامه ريزي تحصيلي – شغلي و انجام وظيفه در راستاي تحقيق اهداف درس به شرح ذيل:
الف: آشناكردن دانش آموزان با نظام جديد متوسطه در رشته هاي تحصيلي و ضوابط ورود به آنها و ارتباط رشته هاي مذكور با رشته هاي دانشگاهي و بازار كار
ب: ارائه اطلاعات به دانش آموزان از طريق بازديد از محيط كار با بروشور هاي شغلي – نمايش فيلم، روزنامه ديواري و دعوت از صاحبان حرف و مشاغل جهت ايراد سخنراني
ج: آگاه كردن دانش آموزان نسبت به روش هاي علمي جمع آوري اطلاعات شغلي و آشناكردن آنان با مراكز مهارت آموزي و كاريابي
د-گردآوري اطلاعات لازم از طريق نهادهاي زيربط در زمينه امكانات، نيازمنديهاي شغلي در بخش صنعت – خدمات كشاورزي و ارائه آن به دانش آموزان و اولياء آنها
۴- همكاري با كادر مدرسه در موارد زير:
الف: پيشگيري از مشكلات اخلاقي و رفتاري دانش آموزان
ب: شكوفابودن استعدادهاي دانش آموزان
۵- انجام مشاوره فردي بمنظور بررسي مسائل و مشكلات تربيتي و تحصيلي آنان
۶- انجام مشاوره گروهي جهت بررسي و رفع مشكلات تربيتي و تحصيلي و تعيين رشته
۷- اجراي آزمونهاي خاص به نسبت موقعيت ها و موارد( هوش – استعداد- رغبت شغلي)
۸- همآهنگي لازم با معاونين و دفترداران در تكميل پرونده تربيتي و تحصيلي
۹- انجام پروژه مربوط به هدايت تحصيلي دانش آموزان
۱۰- تنظيم كارت مربوط به مشكلات موردي دانش آموزان
۱۱- ارجاع دانش آموزاني كه داراي مشكلات حاد هستند به سازمانها و مراكز تخصصي زيربط
۱۲- ارائه آمار و اطلاعات مربوط به وضعيت دانش آموزان به واحدهاي ذيربط در منطقه
۱۳- كمك به مديران و كاركنان مدرسه جهت استفاده از كمك هاي غيرنقدي مردمي انجمنها، سازمانها، نهاد برنامه هاي موجود درمنطقه براي حل معضلات دانش آموزي
۱۴- تكميل دفتر ثبت فعاليتها و ارائه گزارش كار به مسئولين ذيربط
۱۵- شركت در دوره هاي بازآموزي و سمينارها
۱۶- تشكيل جلسات توجيهي براي والدين با توجه به ماده ۴ آئيننامه هدايت
۱۷- با توجه به ماده ۱۵ آئين نامه هدايت تحصيلي ارائه نمودن اطلاعات كامل در مورد مسائل نظام جديد و هدايت تحصيلي به دانش آموزان و آشنانمودن آنها با توانائيها و استعدادهايشان در رابطه با انتخاب رشته تحصيلي با توجه به پرونده تربيتي تحصيلي
۱۸- مطالعه ي دقيق كليه بخشنامه ها و دستورالعمل هاي ارسال شده مرتبط با وظايف مشاوره
فصل اول
مبادي تحقيق
۱- بررسي ميزان موفقيت مشاوران در دبيرستانهاي پسرانه ناحيه ۴ كرج
مشاوره به معني همكاري كردن و رأي و نظر فرد متخصص و آگاه را درانجام كاري خواستن است.
مشاوره نيز همچون راهنمايي تعريف يگانه و يكساني كه مورد قبول همه متخصصان باشند ندارد. و از ديدگاه هاي صاحب نظران به طريق متعددي تعريف شده است. گروهي از متخصصان مشاور را ازديدگاه مدل طلبي تعريف كرده و معتقدند مشاوره فعاليتي تخصصي است كه به تخشيص مشكل كنشي و ارائه درمان به آن مي انجامد از اين ديدگاه مشاور كه فردي آگاه و متخصص در شناخت و حل مسائل رواني است و نقش بسيار فعال و تعيين كننده اي دارد و اوست كه شكل را تشخيص مي دهد و سپس براي آن درمان ارائه مي دهد و نقش فعاليت مراجع كه انساني دردمند و نيازمند به كمك است به حداقل كاهش مي يابد به اين شيوه از آزمونهاي رواني براي تشخيص مشكلات به ميزان زيادي استفاده مي شود و مهارت و صلاحيت هاي فني وتكنيكي مشاور در حل مشكلات مراجع نقش به سزايي دارد.
به نظر پاترسون(۱) ( ۱۹۷۴) مشاور جريان كمكي تخصصي بين مراجع و مشاور است مراجع شخصاً قادر به حل مشكلات رواني خود نيستند و براي دريافت كمك به منظور حل مشكلش از مشاور كه در حل مشكلات رواني مهارت دارد ياري مي طلبد. رابطه مشاوره اي كه در آن مراجع احساس امنيت و اعتماد مي كند از اهميت بسزايي در حل مشكل برخوردار است در اين معني مشاور يكي از خدمات اصلي و اساسي راهنمايي محسوب مي شود و با پند و اندرزدادن به مراجع كاملاً تفاوت دارد.
به نظر آرباكل(۱)(۱۹۷۷) در مشاوره برقراري رابطه حسنه بين مراجع و مشاور اهميت بسزايي دارد و باعث مي شود كه مراجع با تجزيه و تحليل و شناخت رفتارش نحوه ايجاد رابطه صحيح با ديگران را ياد بگيرند اهداف زندگي و نكات قوت و ضعف خود را بشناسند و براساس آنها به طريقي عمل كند كه نيازهايش را بطور معقولي برآورده سازد از اين رومشاوره رابطه ياري دهنده اي است كه به تغيير در اعتقادات و نگرشها و نهايتاً در شيوه زندگي فرد مي انجامد. مي توان گفت كه مشاوره فعاليتي تخصصي، هدفدار و پويا بين مراجع( فرد مشكل دار) و مشاور( كسي كه در برقراري رابطه حسنه و حل مشكلات رواني تخصص دارد.) است كه در آن مراجع در يك جو مملو از تفاهم و همدلي آزادنه و صادقانه به طرح مشكلش با مشاور مي پردازد و پس از تجزيه و تحليل موضوع و خودشناسي بيشتر و عميق تر با كمك مشاور به تصميم گيري مناسب و نهايتاً حل مشكل موفق مي شود. در مشاهده
اولاً: برقراري محيطي سرشار از امنيت و تعامل پويا بين مراجع و مشاور ضروري است. ثانياً مشاور نقش كمك دهنده و نه تحميل كننده اي برعهده دارد.
ثالثاً هدف مشاور خودشناسي بيشتر و يادگيري و تصميم گيري مناسب و قبول مسئوليت مراجع است. رابعاً مراجع از طريق مشاهده شيوه هاي انتخاب و طرح ريزي و ادامه يك زندگي معقول وموفقيت آميز را مي آموزد و در آينده خود مي تواند مشكلاتش را حل كند و براي هر مشكلي به مشاور مراجعه نكند.(۱)
بعقيده پاترسون مشاوره قسمتي از برنامه راهنمايي تحصيلي است اما بخش اعظم اين برنامه را تشكيل مي دهد.(۶) مشاوره هسته اصلي خدمات راهنمايي تحصيلي، حرفه اي، و سازشي است. علاوه بر آن مشاوره عالي ترين و برجسته ترين فعاليت متبحرانه براي فرد متخصص در امور راهنمايي و استخدامي است(۲).
۲- تعريف مسئله مورد پژوهش
همانطور كه از موضوع تحقيق برمي آيد هدف بررسي ميزان موفيت مشاوران از چند سال اخير( از سال ۱۳۷۰ تاكنون) مي باشد. به دليل عدم موفقيت اين گروه در سال هاي قبل و اوايل انقلاب قصد اين است كه در اين تحقيق ضمن بررسي ميزان موفقيت مشاوران علل موفقيت يا عدم موفقيت روشن گردد. از شواهد اينگونه برمي آيد كه يكي از دلاليل عدم موفقيت مشاوران در سالهاي گذشته عدم رازداري مشاوران در جهت هدايت تحصيلي و شغلي و تربيتي بوده است هراس دانش آموز از مشاور از ديرباز بعنوان يكي از معضلات كه منجر به تشديد فاصله مشاور و دانش آموز مي گردد شده و از طرفي تخصص ناكافي مشاوران از جمله عوامل ديگر عدم موفقيت مشاوران بوده است كه درنتيجه تحقيق به روشني مسائل مزبور مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد.
خلاصه اينكه عدم موفقيت مشاوران در اولين طرح مشاوره اي در ايران درسالهاي ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۸ و مشكلات ناشي از مسائل تحصيلي و شغلي و تربيتي دانش آموزان، بخصوص جديدبودن طرح در دبيرستانها و ارائه مشكلات مربوط به مشاوره توسط دانش آموزان انگيزه اي بود كه به تحقيق در اين خصوص بپردازيم. تا راهكاري جهت تعميق وبررسي موانع موجود توسط مسئولين گردد.
بطوركلي مي توان موانع اجراي صحيح رده مطلوب خدمات مختلف راهنمايي در كلاس ايران را به دو بخش برون سازماني و درون سازماني تقسيم كرد.
الف: موانع برون سازماني
– نگرشها و ارزشها و طرزتلقي مردم ازرشته هاي تحصيلي پيش دانشگاهي و دانشگاهي به ويژه فني و حرفه اي آنها بافته نبودن نيروي انساني در بخشهاي صنعت- خدمات و كشاورزي در رده هاي مخلتف مهارت
– در دسترس نبودن فرهنگ مشاغل ايران
– گسترده نبودن ارتباطات و همآهنگي لازم بين مراكز آموزشي و پژوهشي، آموزش عالي با سازمانهاي آموزشي پيش دانشگاهي
– پراكنده بودن اطلاعات مربوط به امكانات تحصيلي و شغلي سازمانها
– كمبود نشريات و بروشورهاي تحصيلي و شغلي مربوط به سازمانها
ب: موانع درون سازماني
– عدم عرضه اطلاعات همه جانبه تحصيلي- شغلي به صورت نظام يافته به دانش آموزان
– ارتباط كم تحصيلات دبيرستاني و دانشگاهي
كمبود مؤسسات آموزشي اختصاصي و درنتيجه گرايش شديد به سوي تحصيلات دبيرستاني
محدودبودن امكانات آموزشي و پرورشي و در نتيجه آشكارشدن استعدادهاي عمومي و اختصاصي
كمبود بعضي از رشته هاي تحصيلي متوسطه در مناطق مختلف كشور و درنتيجه عدم امكان انتخاب رشته مناسب
محدودبودن ابزار و روش هاي شناخت و هدايت دانش آموزان
۳- هدف تحقيق
الف – آيا مشاوران نظام جديد در هدايت و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان موفق بوده اند؟
ب- آيا دانش آموزان از خدمات مشاوره اي بخوبي بهره برده اند؟
ج- آيا مشاوران د رهدايت دانش آموزان و انتخاب شغل مناسب موفق بوده اند؟
و- آيا مشاور مدارس نظام جديد تاكنون در رفع مشكلات تربيتي – عاطفي دانش آموزان موفقيتي داشته است؟
***ممكن است هنگام انتقال از فايل اصلي به داخل سايت بعضي متون به هم بريزد
يا بعضي نمادها و اشكال درج نشود ولي در فايل دانلودي همه چيز مرتب و كامل و با فرمت ورد موجود است***
