تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
مقدمه:
مواد غذايي محيط هاي بسيار مناسبي براي رشد انواع ميكروب ها، انگل ها و حشرات مي باشند و بديهي است كه در معرض فساد و بيماريزايي قرار دارند (كريم، ۱۳۸۲). در حال حاضر فساد و مسموميت هاي ناشي از مصرف غذاهاي آلوده ساليانه زيان هاي مالي و جاني بسياري را بر جوامع انساني وارد مي سازد. به عنوان مثال هزينۀ هر مورد از موارد ابتلاء به اسهال نوزادان حداقل پنجاه دلار برآورد شده است كه در سطح جهان هزينه اي كه در اين رابطه بااين بيماري در همان سال مصرف شده به پنجاه ميليارد دلار مي رسد (ابراهيمي محمدي، ۱۳۸۸). زيان هاي ناشي از مسموميت هاي غذايي را اگر به اختصار بيان كنيم عبارتند از هزينه هاي پزشك، بستري شدن، درمان، درمان هاي حمايتي، هزينه هاي ناشي از حذف غذاهاي آلوده، كنترل محصولات، پژوهش در اين زمينه و پيگيري آن، كاهش سرمايه، كاهش ارزش صادرات، كاهش توليد، كاهش درآمد توريسم و نظير آن ها (رضويلر، ۱۳۸۱). موارد مذكور وقتي كه با كمبود مواد غذايي در جوامع غير صنعتي همراه شود، بيشتر نمود پيدا مي كند. با توجه به افزايش روزافزون افراد بشري و نيز با در نظر داشتن اين موضوع كه سلامت جسمي در گروي تغذيۀ صحيح و اصولي مي باشد، نياز به حفظ منابع موجود غذايي در حد امكان بيشتر مي شود (Varnam,1991).
امروزه استفاده از غذاهاي آماده و نيمه آماده در فروشگاه هاي مواد غذايي، رستوران ها و اغذيه فروشي ها به صورت گرم و سرد رو به افزايش گذاشته است. در اين بين گوشت قرمز فراورده ايست كه مصارف زيادي به صورت مصرف مستقيم در منازل، رستوران ها، كبابي ها، در تهيۀ انواع فراورده هاي گوشتي نظير همبرگر، سوسيس و كالباس، كلوچه هاي گوشتي و دارد كه با توجه به مصرف زياد اين مادۀ غذايي توجه به كيفيت، سلامت و بهداشت آن بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است و در اين راستا توصيه ها و دستورالعمل هاي زيادي به منطور ارزيابي و كنترل بهداشتي اين ماده از توليد تا مصرف ارائه شده است.
توجه به اين نكته كه با وجود پيشرفت علوم و صنايع غذايي، بيماريهاي ناشي از غذا به عنوان مهمترين مسئله در جهان باقي مانده است و اينكه در سراسر جهان صدها ميليون انسان به بيماريهاي قابل انتقال از طريق غذا و آب مبتلا مي شوند، دقت در ارزيابي ها را بيشتر نمايان مي سازد. اين مسئله در كشورهاي در حال توسعه و در ميان افرادي كه به ضعف سيستم ايمني و يا سوء تغذيه مبتلا هستند در حال افزايش است. نكتۀ قابل تأمل اين است كه در حين دهه گذشته، افزايش قابل توجهي در گزارش بيماري هاي ناشي از غذاهاي آلوده وجود داشته است. يكي از روش هاي اجتناب از آلودگي، عرضه مواد غذايي به صورت بسته بندي است. امروزه در اكثر كشور هاي صنعتي مواد غذايي پروتئيني، لبني، سبزيجات و ميوه جات و بسياري از مواد غذايي ديگر خام و پخته شده جهت حفظ سلامتي مردم به صورت بسته بندي عرضه مي گردد. متأسفانه در كشور ما هنوز بسياري از مواد غذايي و از جمله گوشت به صورت سنتي تهيه و عرضه مي گردد. البته لازم به ذكر است كه با وجود گسترش زندگي صنعتي همزمان با رشد تكنولوژي و توسعه مراكز تهيه مواد غذايي، كه رواج غذاهاي بسته بندي شده و آماده مصرف و توسعه صادرات و واردات آن ها در سطح بين المللي را به دنبال داشته است، اين گونه تسهيلات با وجود اين كه توانستند در سطح وسيعي مسئله تقاضاي روز افزون مواد غذايي را پاسخگو باشند، ولي خود مسائل جديد از قبيل گسترش همه گيري مسمويت هاي غذايي را به دنبال داشته است. از طرفي ديگر با افزايش جمعيت انساني در سطح جهان روبه رو هستيم ( سلطان دلال، م. و همكاران، ۱۳۸۶).
در ميان باكتري هاي بيماريزا گونه هاي سالمونلا در ارتباط با شيوع در محدوده گوناگوني از غذاها شامل ماهي، لبنيات، سبزيجات، گوشت و فرآورده هاي گوشتي بوده اند. مطالعات انجام شده نشان داده كه فراواني آلودگي گوشت به سالمونلا در كشورهاي مختلف متفاوت است. آلودگي مواد غذايي با اين پاتوژن ممكن است در مراحل مختلف زنجيره غذايي شامل توليد، فرآوري، توزيع، خرده فروشي ها و دست زدن يا آماده نمودن ايجاد شودطبق بررسي هاي به عمل آمده تعداد افراد مبتلا به بيماري سالمونلوز در طول يكسال در ايالات متحده حدود ۲ ميليون نفر تخمين زده مي شود. عمدتاً پذيرفته شده كه سالمونلوز از طريق خوردن مواد آلوده منتقل مي شود.
امروزه سالمونلا با بيش از ۲۶۰۰ سرووار يكي از شايع ترين علت هاي مسموميت در جهان است. باعث بروز بيماري در بسياري از افراد در طول سال مي شود و اكنون سال هاست كه سالمونلوزيس در بسياري از كشورها تحت كنترل است و به نظر مي رسد اين ميكروب مسئله اي عليه عموم بوده باشد. مرگ و مير ناشي از اين ميكروب كمتر از بقيۀ بيماري هاي منتقله از راه غذاست، ولي شيوع بالايي دارد.
اين باكتري معمولاً لولۀ گوارش و و دستگاه لنفاوي را درگير مي كند و در صورت عدم درمان فوري حتي ممكن است به مرگ منتهي شود. همۀ افراد در معرض خطر آلودگي هستند، ولي افراد پير، كودكان و كساني كه نقص سيستم ايمني دارند بيشتر در معرض خطر هستند. همچنين در مناطقي كه از نظر بهداشتي، اقتصادي و اجتماعي پايين هستند، شايع تر است.
با توجه به مطالب فوق و ذكر و مخاطراتي كه سالمونلوز از نظر بهداشت عمومي و بيماريهاي مشترك بين انسان و دام دارد عنوان پايان نامه حاضر جهت بررسي اين مسئله انتخاب شده است. چنانچه اهداف اين تحقيق آن بود كه با بهره گرفتن از آغازگرهاي اختصاصي و با كمك روش Multiplex-PCR تشخيص سريع باكتري سالمونلا كه حاوي ژن invA به عنوان عامل حدت مي باشد، در گوشت گاو تازه توزيع شده در سطح فروشگاه هاي گوشت شهرستان سنندج مورد بررسي قرار گرفت و بدينسان درصد آلودگي گوشت تازۀ گاو به باكتري سالمونلا به روش مذكور مشخص گرديد. همچنين با بهره گرفتن از تشخيص پرايمرهاي اختصاصي flic و Prot6E جدا سازي گونه هاي سالمونلا تايفي موريوم(Salmonella typhimorium) و سالمونلا انتريتيديس (Salmonella enetritidis) اعمال شد و درصد آلودگي به اين ميكروارگانيسم هاي بيماريزا مشخص گرديد. باشد كه به دنبال پژوهشهاي فراواني كه تا كنون انجام گرفته، اين پايان نامه نيز بتواند به عنوان قدمي هر چند كوچك در تحقيقات گسترده تري كه در آينده و در اين رابطه انجام مي پذيريد مفيد و موثر واقع گردد.
خانواده انتروباكترياسه[۱]
۱-۱-۲ مقدمه:
خانواده انتروباكترياسه، بزرگ ترين و نامتجانس ترين مجموعه از مهم ترين باسيل هاي گرم منفي را تشكيل مي دهد (موري، ۱۳۷۱). انتروباكترياسه ها در طبيعت بسيار فراوان هستند. در روده حيوانات (مخصوصاً پستانداران)، روده انسان، خاك، آب، غبار هوا و گاهي برخي فرآورده هاي غذايي و سبزيجات آلوده نيز وجود دارند(همتي، ۱۳۷۰).
آلودگي آب به مدفوع از طريق اثبات حضور اشرشيا كولاي[۲] كه زيستگاه طبيعي آن روده است مشخص مي گردد.گونه هاي كلسيلا[۳] شامل كلسيلا پنومونيه[۴]، انتروباكتر[۵] و سيتروباكتر[۶]، از سبزيجات، خاك اره و بستر اسب ها جدا شده اند (كارتر و وايس، ۲۰۰۴). تعدادي از اعضاي اين خانواده(نظير شيگلا[۷] ، سالمونلا[۸] و يرسينيا[۹]) هميشه به همراه بيماري هاي انساني مشاهده مي شوند، در حالي كه عده اي ديگر (نظير اشرشيا كولاي، كلبسيلا پنومونيه و پروتئوس ميرابيليس[۱۰]) علاوه بر اين كه در حالت فيزيولوژيك در فلور طبيعي يافت مي شوند، قادر به ايجاد عفونت هاي فرصت طلب[۱۱] نيز مي باشند (موري، ۱۳۷۱). بعضي از آن ها جزء فلور معمولي روده نمي باشند مثل سالمونلا و شيگلا. يعني چنان چه از كشت مدفوع به دست آيند دليل بر بيماري و يا ناقل بودن شخص خواهد بود (همتي، ۱۳۷۰). باكتري هاي روده اي مسئول اغلب عفونت هاي بيمارستاني مي باشند (رحيمي، ۱۳۸۶).
در اين خانواده مهم ترين عوامل بيماري هاي گوارشي از قبيل عامل تب تيفوئيد[۱۲] و ديسانتري باسيلي وجود دارد (رحيمي، ۱۳۸۶).
۲-۱-۲طبقه بندي:
تمايز و تعيين صفات انتروباكترياسه ها بر پايه انواع واكنش هاي بيوشيميايي، كشت و ساختار آنتي ژني استوار است. انتروباكترياسه ها با اين روش هاي معمولي بيش از ساير باكتري ها شناخته شده اند. تمايز دقيق بين گونه هاي انتروباكترياسه امكان پذير نيست و گاهي مشخص كردن سويه هاي حد واسط دشوار مي باشد. ناكافي بودن ملاك هاي تمايزي معمول به عنوان اساس رده بندي رسمي در اين خانواده به چشم مي خورد. امروزه معلوم گرديده كه انتروباكترياسه ها را مي توان فراتر از رده و جنس و گونه تقسيم بندي كرد و اين تقسيم بندي فراتر بر اساس روابط ژنتيكي به ويژه تركيب ژن هاي كروموزومي بين گونه ها انجام مي گيرد (گلباز جباري، ۱۳۷۵).
تا سال ۱۹۷۲ تنها ۲۶ گونه در اين خانواده نام گذاري شده بود در صورتي كه در حال حاضر بيش از ۲۸ جنس و ۸۶ گونه در اين خانواده وجود دارد و ۱۱ دسته[۱۳] ديگر نيز به عنوان گروه هاي روده اي وابسته ذكر مي شوند كه براي نام گذاري احتياج به بررسي بيشتري دارند. خوشبختانه تنها ۲۵ گونه از باكتري هاي خانواده انتروباكترياسه پاتوژن هاي مهمي براي انسان و حيوانات بوده و از نمونه هاي مرضي جدا مي شوند. گونه هاي ديگر به ندرت از انسان گزارش شده اند (زهرائي صالحي، ۱۳۷۸؛ شيمي، ۱۳۷۶).
بيشتر عفونت هاي باليني مربوط به چند جنس معدود است كه عبارتند از: اشرشيا كولاي، پروتئوس، كلبسيلا، سالمونلا، شيگلا، يرسينيا و انتروباكتر. ۷۲ گونه ديگر فقط ۱ تا ۲ درصد از موارد باليني را شامل شده اند (
رحيمي، ۱۳۸۶؛ جاكليك و همكاران، ۲۰۰۳).
۳-۱-۲مورفولوژي:
باكتري هاي خانواده انتروباكترياسه، باسيل هاي گرم منفي با اندازه متوسط (۶-۱ ´ ۱-۳/۰ ميكرومتر) و فاقد هاگ مي باشند. برخي از اين باكتري ها داراي تاژك از نوع اطرافي[۱۴] بوده و در نتيجه متحرك مي باشند، در صورتي كه برخي ديگر نظير شيگلا و كلبسيلا فاقد تاژك و غيرمتحرك اند. البته گونه تاتوملاپتيسئوس[۱۵] برخلاف باكتري هاي متحرك اين خانواده به وسيله تاژك هاي جانبي يا قطبي و تحت قطبي حركت مي كند. برخي از گونه ها داراي فيمبريه يا پيلي مي باشند كه باعث بروز خصوصيات جديد در اين گونه ها از جمله خاصيت چسبندگي و اتصال به گلبول هاي قرمز و مخاط روده ميزبان مي گردد. همچنين برخي از باكتري هاي اين خانواده داراي لايه لعابي به نام كپسول هستند كه اين ساختمان بيروني در كلبسيلا مشخص تر است (زهرائي صالحي، ۱۳۷۸؛ شيمي، ۱۳۷۶). در برخي مانند اشرشيا كولاي به صورت يك لايه نازك مي باشد و در برخي ديگر وجود ندارد (همتي، ۱۳۷۰). ديواره سلولي از مورئين[۱۶]، ليپوپروتئين، فسفوليپيد و ليپوپلي ساكاريدها تشكيل شده كه به صورت لايه هايي بر روي يكديگر قرار گرفته اند. قسمت ليپوپلي ساكاريدي حاوي زنجيره هاي جانبي اختصاصي پلي ساكاريدي است كه صفات آنتي ژني گونه هاي مختلف را تعيين و همچنين داراي فعاليت آندوتوكسيني است (جاكليك و همكاران، ۲۰۰۳).
۴-۱-۲خواص كشت:
همه باكتري هاي اين خانواده در شرايط هوازي و بيهوازي رشد كرده و به اصطلاح بيهوازي اختياري هستند (زهرا صالحي، ۱۳۷۸). بافت ها، مدفوع، بخشي از روده، ادرار، شير، خون و ساير نمونه هاي باليتي جهت كشت مورد استفاده قرار مي گيرند (كارتر و وايس، ۲۰۰۴).
تمامي آن ها روي محيط معمولي ژلوز و آبگوشت مغذي به خوبي رشد مي كنند. در محيط آبگوشت مغذي به طور كلي بعد از ۲۴ ساعت كدورت يكنواخت ايجاد مي كنند، طوري كه اگر لوله كشت را
