جهت دريافت دانشنامه كارشناسي ارشد(M. Sc.)
رشته بيماري شناسي گياهي
عنوان
شناسايي قارچهاي تيره Erysiphaceae عامل سفيدكهاي پودري در ورامين
استاد راهنما:
دكتر يونس رضايي دانش
استاد مشاور:
دكتر مهدي پيرنيا
تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده. ۱
فصل اول: مقدمه و كليات
1-1 مقدمه. ۴
۱-۲ موقعيت جغرافيايي ۶
۱-۲-۱ موقعيت جغرافيايي و شرايط اقليمي شهرستان ورامين ۷
۱-۲-۲ حاصلخيزي و استعداد اراضي منطقه ۸
۱-۳ اهميت و اهداف تحقيق ۹
فصل دوم: بررسي منابع
۲-۱- مطالعات انجام شده در ساير كشورها
۲-۲- مطالعات انجام شده در ايران. ۱۱
فصل سوم: مواد و روشها
۳-۱- جمع آوري نمونه. ۱۳
۳-۲- آماده سازي نمونه. ۱۳
۳-۳- مطالعات ماكرومرفولوژي ۱۳
۳-۴- تهيه اسلايد، عكس و ترسيم ۱۳
۳-۵- مطالعات ميكرومرفولوژي. ۱۴
۳-۶- شناسايي. ۱۴
فصل چهارم: نتايج و بحث
۴-۱-Blumeria graminis 18
4-2-Erysiphe alphitoides 21
4-3-Microsphoera berberidis 23
4-4-Erysiphe beta. 26
4-5-Erysiphe bivonae 29
4-6-Erysiphe convolvuli . 31
4-7-Erysiphe cruciferarum. 34
4-8-Erysiphe necator 36
4-9-Erysiphe pisi 39
4-10-Erysiphe platani 42
4-11-Erysiphe polygoni 44
4-12-Erysiphe trifolii . 46
4-13-Erysiphe verbenae 49
4-14-Golovinomyces cichoracearum. 51
4-15-Golovinomyces depressus 53
4-16-Golovinomyces orontii. 56
4-17-Golovinomyces sordidus 58
4-18-Leveillula taurica. 60
4-19-Oidium jasmini . 63
4-20-Podosphaera pannosa 65
4-21-Podosphaera tridactyla 67
4-22-Podoophaera xanthii. 70
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-4- پيشنهادات ۷۳
۴-۵- منابع . ۷۴
مقدمه:
قارچهاي مولد سفيدك پودري گياهان به تيره Erysiphaceae (Ascomycota, Erysiphales) تعلق دارند و از مهمترين بيمارگرهاي گياهي هستند كه ضمن داشتن انتشار جهاني، طيف وسيعي از گياهان نهادانه را مورد حمله قرار مي دهند. (Amano, 1986). اين قارچها پارازيت اجباري گياهان ميباشند زيرا سيكل زندگي آنها به طور كامل به ميزبان وابسته است. ميسليوم اين قارچها به صورت اپي‌فيت و يا گاهي اندوفيت روي برگ‌ها، شاخه‌ها، گلها و حتي ميوه‌ها تشكيل ميشود و ظاهري سفيد تا خاكستري رنگ به سطح قسمت‌هاي آلوده مي‌دهد. اين قارچها براي ادامه سيكل زندگي پارازيتي خود و همچنين جلوگيري از سيستم‌هاي مقاومتي در ميزبان و بدست آوردن منابع غذايي، از سلول‌هاي ميزبان استفاده مي‌كنند، بدون اينكه خسارت زيادي به سلول‌هاي ميزبان وارد نمايند (Bushnell and Gay, 1978).
در ابتدا شناسايي اين گروه از قارچها بر پايه خصوصيات تلئومورف از قبيل شكل زوايد آسكوكارپ، تعداد آسكها در هر آسكوكارپ و تعداد آسكوسپور در هر آسك استوار بود. به تدريج خصوصيات مربوط به آنامورف از قبيل محل استقرار ميسليوم روي ميزبان، مرفولوژي و ابعاد كنيديوفور و كنيديوم، شكل سلول پايه كنيديوفور، منفرد يا زنجيري بودن كنيديومها و وجود يا عدم وجود اجسام فيبروزين درون كنيديوم اهميت خود را در تاكسونومي سفيدكهاي سطحي آشكار ساخت، تا آنجا كه نتايج مطالعات مولكولي بر مبناي توالي يابي DNA ريبوزومي نيز اهميت خصوصيات آنامورف در مقايسه با تلومورف در طبقه بندي اين گروه از قارچها را تاييد كرد و مشخص شد خصوصيات مربوط به آنامورف داراي ارزش بيشتري در تاكسونومي سفيدكهاي سطحي هستند. براون (Braun 1987, 1995) در دو منوگراف، سفيدكهاي سطحي اروپا و نمونههاي متعددي از قارچهاي متعلق به راسته Erysiphales از سراسر دنيا را مورد مطالعه قرار داد و ۱۸ جنس و ۵۱۶ گونه از اين قارچها را تشريح كرد كه ۳ جنس در جنسهاي ديگر ادغام شدند و تعداد آنها به ۱۵ جنس كاهش يافت. از ۱۵ جنس معرفي شده در اين قارچها، ۱۲ جنس اكتوپارازيت و ۳ جنس ديگر شامل Leveillula، Pleochaeta، Phyllactina اندوپارازيت هستند. دامنه ميزباني Phyllactinia و Pleochaeta به گياهان جنگلي و يا چوبي محدود ميشود، در حالي كه Leveillula گياهان علفي را آلوده مي كند (Mori et al, 2000).
ميسليومهاي رويشي سفيدكهاي سطحي به صورت فشرده روي سطح برگ، شاخه، ميوه و شاخههاي جوان توليد ميشوند، گاهي توليد ديوارههاي ضخيم شبيه كلاميدوسپور در گونهها ديده ميشود (Zheng, 1985).
شرايط رطوبت براي جوانه زدن كنيديوم در قارچهاي مولد سفيدك پودري موثر است. اين پاتوژنها با ايجاد يك پوشش پودري سفيدك رنگ موجب كاهش فتوسنتز و كندي رشد گياه ميشوند. اسپورهاي آنها توسط باد، آب و يا وسايل مكانيكي منتقل ميشود و شرايط نامساعد را روي بخشهاي آلوده گياه و همچنين روي بقاياي گياهي سپري مي كنند. سفيدكهاي سطحي به ۲ فرم جنسي و غير جنسي ظاهر ميشوند كه فقط در جنسهاي معدودي مرحله جنسي ديده نشده است (Braun, 1987). گونههاي هموتاليك (يك پايه) و هتروتاليك (دوپايه) در اين راسته گزارش شده است. به نظر ميرسد گونههاي هتروتاليك ميزبانهاي مخصوص به خود را دارند. به طوريكه تنها يك طيف محدودي از ميزبانهان گياهي و حتي يك رقم خاص را به عنوان ميزبان خود انتخاب مي كنند (Takamatsu et al., 2000). يكي از نظريات در طي دوران تكاملي اعضاي Erysiphales، گسترش دامنه ميزباني از درختان به گياهان علفي است كه با مطالعات مولكولي نيز اين نظريه تأييد شده است (Hirata et al., 2000; Mori et al., 2000).
كنيديومها در مرحله غيرجنسي عامل پراكنش و توسعه بيماري هستند و در پايان فصل رشد اين قارچها اسپور جنسي توليد مي‌كنند كه به آن آسكوسپور مي‌گويند و درون كيسه‌اي به نام آسك قرار ميگيرند. آسكها نيز درون اندامي به نام آسكوكارپ (كاسموتسيوم) كه فاقد روزنه ميباشند جاي دارند.
جنسهاي سفيدك پودري هم‌اكنون در ۵ زير خانواده قرار گرفته‌اند كه بعضي جنس‌ها اضافه و بعضي ادغام شده‌اند (Braun, et al., 2002). 4 زير خانواده Blumeriae، Ersipheae، Golovinomyceteae و Cystotheceae داراي ميسليومهاي خارجي بوده و مرحله غيرجنسي آنها Oidium ميباشد، كنيديومها روشن و بيضي يا تخم‌مرغي شكل هستند كه به صورت زنجيري و يا منفرد تشكيل ميشوند. زيرخانواده ديگر Phyllactinieae نام دارد و شامل جنسهاي Phyllactinia (آنامورف Ovulariopsis) و Levaillula (آنامورف Oidiopsis) و Pleocheta (آنامورف Streptopodium) ميباشد. كنيديومها روشن و نوك تيز، چماقي و گاهي سيلندري بوده و معمولاً به صورت منفرد تشكيل ميشوند(Boesewinkel, 1980; Braun, 1987).
1-2- موقعيت جغرافيايي:
۱-۲-۱- موقعيت جغرافيايي و شرايط اقليمي شهرستان ورامين:
شهر ورامين در ۳۹ درجه و ۵۱ دقيقه شرقي ، و ۳۵ درجه و ۱۹ دقيقه و ۳۰ ثانيه عرض شمالي واقع است وسعت شهرستان حدود ۱۷۵۰ كيلومترمربع مي باشد. دشت ورامين عمدتا از رسوبات آبرفتي رودخانه جاجرود تشكيل شده است. اين رسوبات علاوه برحاصلخيزي به علت طبيعت آبرفتي وماسه اي خود مخزن مناسبي براي ذخيره آب هاي زيرزميني است. كوه قره قاج در شمال و يك رشته كوه كه ارتفاع متوسط بلندي آنها به ۱۳۰۰متر ازسطح درياي آزاد مي رسد به نام سياه كوه درجنوب شرقي اين منطقه قرار دارد. برابر تقسيم بندي اقليمي ورامين سرزميني خشك و نيمه بياباني است. تغييرات ميزان درجه حرارت، روز و شب و فصول زياد است. مقدار تبخير سالانه (حدود ۲۳۰۰ ميليمتر) و به مراتب بيشتر ازمقدار بارندگي (۱۷۴ ميليمتر) و نزولات آسماني است. رطوبت متوسط هوا در دماهاي ۲۹-۷ ، ۵۲% بوده است. حداكثر دماي آن تا ۴۴ و حداقل به ۱۴ درجه سانتيگراد زيرصفر رسيده است. تعداد روزهاي يخبندان در سال حدود ۷۳ روز برآورد شده است. ورامين منطقه اي حاصلخيز است كه از اعتدال هوا و خاك مناسب برخوردار است، ولي از قديم ازكمبود آب رنج ميبرده است. منابع آب منطقه در گذشته علاوه بر نزولات جوي كه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ ميليمتر در سال ميباشد عمدتا سفرههاي زيرزميني و رودخانه جاجرود هستند كه از قديم بوسيله حفر قنوات و جدا كردن نهرها از جاجرود مورد استفاده واقع ميشده است.
۱-۲-۲- حاصلخيزي واستعداد اراضي منطقه
اراضي منطقه از نظر استعداد كشاورزي به انواع ذيل طبقه بندي شده است
۱-اراضي درجه يك كه شامل اراضي بسيار مناسب با وسعت ۳۲۷۵۰ هكتار
۲-اراضي درجه ۲ شامل اراضي مناسب با وسعت ۲۲۶۵۰ هكتار
۳-اراضي درجه ۳ شامل اراضي نسبتا مناسب با وسعت ۱۲۶۰۰ هكتار
۱-۲-۳- جدول نمايش اراضي قابل كشت:
| نوع محصولات مساحت زير كشت | سطح زير كشت هر محصول |
| غلات | ۳۰۰۰۰ |
| گياهان علوفه اي | ۸۵۰۰ |
| پسته | ۱۷۰۰ |
| زيتون | ۱۸۰ |
| صيفي جات | ۷۵۴۰ |
| مجمع اراضي قابل كشت | ۶۹۵۰۰ |
۱-۳- اهميت و اهداف تحقيق
اين تحقيق به منظور شناسايي جنس‌ها و گونههاي مولد سفيدك سطحي و ميزبانهاي آنها در سطح منطقه ورامين و طبقه‌بندي آرايه‌ها با توجه به تغيير و تحولات اخير در طبقه‌بندي اعضاي Erysiphaceae انجام شده است. اين قارچهاي به علت پوشش قارچي روي برگ و جلوگيري از عمل فتوسنتز باعث كندي رشد بوته‌ها و كاهش كيفيت محصول مي‌گردند.
۲-۱- مطالعات انجام شده در ساير كشورها
تاريخچه مطالعه قارچهاي راسته Erysiphales به سال ۱۸۱۵ برمي‌گردد كه فردي به نام دكاندول همه عوامل مولد سفيدك پودري را در يك جنس به نام Erysiphe قرار داد (Decandolle, 1815). در بين محققان قديمي اين عقيده وجود داشت كه خصوصيات محدودي در تاكسونومي Erysiphaceae مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد. هيراتا (Hirata, 1942) بررسيهايي روي لوله تندشي كنيديومها انجام داد. بلومر(Blumer, 1967) 5 تيپ براي كنيديوفور تشخيص داد كه عبارت بود از: ۱- Oidium 2- Ovulariopsis 3- Oidiopsis كه خود Oidium شامل Euoidium و Pseudoidium ميباشد.
