سيد عليرضا دليلي
تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
چكيده
بيماري پوسيدگي اسكلروتينيايي ساقه كلزا (Sclerotinia stem rot) با عامل (Lib.) de Bary Sclerotinia sclerotiorumيكي از بيماري هاي مهم اين گياه محسوب كه سبب كاهش كيفيت و كميت محصول مي گردد. اين بيماري طي سال هاي اخير يكي از مهم ترين بيماري هاي كلزا در مازندران بوده و از اهميت زيادي برخوردار است. به منظور كاهش خسارت ناشي از بيماري، روش هاي متفاوتي ارائه شده است. استفاده از ارقام متحمل روشي مناسب جهت كاهش خسارت ناشي از بيماري محسوب مي گردد. در اين بررسي عكس العمل ۱۱ لاين و رقم كلزا نسبت به بيماري پوسيدگي اسكلروتينيايي ساقه در شرايط گلخانه در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و در شرايط مزرعه در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات قراخيل مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل از آزمايشات گلخانه اي نشان داد كه ژنوتيپ هاي RGS003، HYOLA401، SARIGOL ، RASOPT و ZAR401 به ترتيب با شاخص بيماري (Disease Index) 77/52، ۸۶/۵۴، ۵۵/۵۵، ۱۱/۵۶ و ۱۱/۵۶ از تحمل بيشتر و ارقام و لاين هاي ۱۹SAR3، RASRG3، RG3401 و RW19با شاخص بيماري ۴۴/۶۹، ۶۶/۶۶، ۹۷/۶۵ و ۸۸/۶۳ از تحمل كمتري نسبت به بيماري پوسيدگي اسكلروتينيايي ساقه برخوردار بودند در صورتي كه در آزمايشات مزرعه اي ژنوتيپ هاي RASOPT ، HYOLA401، RGS003، SARIGOL و ZAR401 به ترتيب با مقادير۵، ۸، ۱۱، ۵/۱۱ و ۵/۱۱ درصد آلودگي در زمره ژنوتيپ هاي متحمل نسبت به بيماري قرار گرفتند و ارقام و لاين هاي RASRG3، RW19، RG3401 و ۱۹SAR3به ترتيب با ۲۵، ۲۰، ۱۹ و ۵/۱۷ از حساسيت بيشتري نسبت به بيماري پوسيدگي اسكلروتينيايي ساقه برخوردار بودند
| فهرست مطالب | |
| عنوان | صفحه |
| چكيده فارسي | د |
| فصل اول | ۱ |
| مقدمه | ۲ |
| فرضيه | ۶ |
| اهداف | ۶ |
| ضرورت | ۷ |
| فصل دوم | ۸ |
| ۲-۱- تاريخچه و پراكنش بيماري | ۹ |
| ۲-۲- عامل بيماري | ۱۱ |
| ۲-۳- طيف ميزباني | ۱۶ |
| ۲-۴- مكانيزم ايجاد بيماري | ۱۷ |
| ۲-۵- چرخه زندگي | ۱۸ |
| ۲-۶- نحوه انتقال آلودگي | ۲۰ |
| ۲-۶-۱- باد | ۲۰ |
| ۲-۶-۲- اسكلروت ها | ۲۰ |
| ۲-۶-۳- تماس گياه آلوده با گياه سالم | ۲۰ |
| ۲-۶-۴- گرده كلزا و زنبور عسل | ۲۰ |
| ۲-۶-۵- بذر | ۲۰ |
| ۲-۷- روش هاي كنترل پوسيدگي ساقه كلزا | ۲۰ |
| ۲-۷-۱- كنترل زراعي | ۲۰ |
| ۲-۷-۱-۱- انتخاب تاريخ كاشت | ۲۰ |
| ۲-۷-۱-۲- استفاده از بذر عاري از اسكلروت | ۲۱ |
| ۲-۷-۱-۳- غرقاب كردن خاك قبل از كاشت | ۲۱ |
| ۲-۷-۱-۴- شخم عميق | ۲۱ |
| ۲-۷-۱-۵- جمع آوري و سوزاندن بقاياي گياهي بعد از برداشت | ۲۱ |
| ۲-۷-۱-۶- تناوب با گياهان غير ميزبان | ۲۱ |
| ۲-۷-۱-۷- فاصله بيشتر رديف ها وكاهش ميزان | ۲۲ |
| ۲-۷-۱-۸- كوددهي متعادل | ۲۲ |
| ۲-۷-۲- كنترل شيميايي | ۲۲ |
| فهرست مطالب | |
| عنوان | صفحه |
| ۲-۷-۳- كنترل بيولوژيك | ۲۳ |
| ۲-۷-۴- به كارگيري ارقام مقاوم | ۲۴ |
| ۲-۸- انواع مقاومت | ۲۴ |
| ۲-۸-۱- مقاومت حقيقي | ۲۴ |
| ۲-۸-۲- مقاومت ظاهري | ۲۵ |
| ۲-۸-۳- مقاومت غير ميزباني | ۲۵ |
| ۲-۹- واكنش ارقام مختلف كلزا نسبت به بيماري | ۲۶ |
| فصل سوم | ۳۱ |
| ۳-۱- محيط كشت ها | ۳۲ |
| ۳-۱-۲- محيط كشت سيب زميني، دگستروز آگار (Potato-Dexterose Agar) | ۳۲ |
| ۳-۲- جداسازي وخالص سازي قارچ S. sclerotiorum | ۳۲ |
| ۳-۲-۱- جداسازي وخالص سازي قارچ S. sclerotiorumاز بافت آلوده | ۳۲ |
| ۳-۲-۲- جداسازي قارچ S. sclerotiorum از اسكلروت | ۳۲ |
| ۳ -۳- تهيه مايه تلقيح (دانه گندم پوشيده با قارچ عامل بيماري ) | ۳۳ |
| ۳-۴- ارقام مورد آزمايش | ۳۴ |
| ۳-۵- بررسي عكس العمل ارقام و لاين هاي كلزا نسبت به قارچ S. sclerotiorum در شرايط گلخانه | ۳۴ |
| ۳-۶- آزمايش مزرعه اي | ۳۶ |
| ۳-۶-۱- موقعيت جغرافيايي و زمان اجراي طرح | ۳۶ |
| ۳-۶-۲- ويژگي هاي آب و هوايي منطقه | ۳۶ |
| ۳-۷- بررسي عكس العمل ارقام ولاين هاي كلزا نسبت به قارچ S. sclerotiorum در شرايط مزرعه | ۳۶ |
| ۲-۸- ثاتير بيماري روي اجزاي عملكرد | ۳۷ |
| ۲-۹- تجزيه و تحليل داده ها | ۳۸ |
| فصل چهارم | ۳۹ |
| ۴-۱- علائم بيماري | ۴۰ |
| ۴-۲- ويژگي هاي قارچ جداسازي شده | ۴۲ |
| ۴-۳- ارزيابي ارقام و لاين ها در شرايط گلخانه | ۴۵ |
| ۴-۴- ارزيابي ارقام و لاين ها در شرايط مزرعه | ۴۶ |
| ۴-۵- بررسي تاثير بيماري بر اجزاي عملكرد در شرايط مزرعه | ۴۸ |
| ۴-۵-۱- تاثير بيماري بر درصد كاهش تعداد دانه در غلاف | ۴۸ |
| ث | |
| فهرست مطالب | |
| عنوان | صفحه |
| ۴-۵-۲- تاثير بيماري بر درصد كاهش طول غلاف | ۴۹ |
| ۴-۵-۳- تاثير بيماري بر درصد كاهش تعداد غلاف در ساقه اصلي | ۵۰ |
| ۴-۵-۴- تاثير بيماري بر درصد كاهش تعداد غلاف در بوته | ۵۲ |
| ۴-۵-۵- تاثير بيماري بر درصد كاهش ارتفاع بوته | ۵۳ |
| ۴-۵-۶- تاثير بيماري بر درصد كاهش وزن هزار دانه | ۵۴ |
| ۴-۵-۷- عملكرد | ۵۶ |
| ۴-۶- مطالعه تحمل ارقام مختلف كلزا براساس درجه آلودگي | ۵۷ |
| ۴-۶-۱- بررسي تحمل از نظر تعداد دانه در غلاف | ۵۷ |
| ۴-۶-۲- بررسي تحمل از نظر طول غلاف | ۵۷ |
| ۴-۶-۳- بررسي تحمل از نظر تعداد غلاف در ساقه اصلي | ۵۸ |
| ۴-۶-۴- بررسي تحمل از نظر تعداد غلاف در بوته | ۵۹ |
| ۴-۶-۵- بررسي تحمل از نظر ارتفاع بوته | ۶۰ |
| ۴-۶-۶- بررسي تحمل از نظر وزن هزاردانه | ۶۰ |
| ۴-۶-۷- بررسي تحمل از نظر عملكرد | ۶۱ |
| ۴-۷- بحث | ۶۲ |
| منابع | ۶۴ |
| چكيده انگيسي | ۷۸ |
كلزا گياهي يك ساله متعلق به خانواده چليپائيان است كه پنچ گونه ي Brassica napus (كلزاي آرژانتيني) B. juncea (خردل هندي ) B. rapa (كلزاي لهستاني يا شلغم روغني) و B. carinata (خردل حبشي) و B. hirta (خردل سفيد يا خردل زرد ) در سطح جهاني به عنوان دانه روغني كشت مي شود. از گونه هاي جنس براسيكا مهمترين دانه روغني، كلزا با نام علمي B. napus است كه ارقام پاييزه آن در شرايط آب وهوايي معتدل، خنك و مرطوب حداكثر عملكرد دانه را توليد مي كند. در ايران ۱۰۰ درصد كشت كلزا بصورت پاييزه است (آلياري و شكاري، ۱۳۷۹).
كلزا در زبان انگليسي تحت عنوان، Rapeseed به آلماني Raps در فرانسه Colza و درفارسي نيز به همين عنوان فرانسوي ناميده مي شود. كانولا در سال ۱۹۷۸ توسط انجمن روغن گيري غرب كانادا به ثبت رسيده و امروزه نيز براي توصيف كلزايي كه مقدار اسيد اروسيك آن كمتر از۲ درصد و گلوكوزينولات آن كمتر از۳ ميكرو مول است، استفاده مي شود ((Yilan, 2004.
جايگاه كلزا
جايگاه كلزا در جهان
بر اساس اطالاعات سازمان خوار و بار جهاني در سال ۱۳۸۵ چين، كانادا، هند، آلمان ،فرانسه ، انگلستان، لهستان، جمهوري چك و ايالات متحده امريكا جزو ۹ كشور اول دنيا از نظر سطح زير كشت كلزا بوده اند. اين ۹ كشور در مجموع بيش از ۷۰ درصد توليد اين دانه روغني را با حدود ۴۴ ميليون تن در اختيار دارند. در اين بين كشور چين با توليد ۱۲۶۴۹۰۱۰ تن كلزا مقام اول را داراست(۲۸)
جايگاه كلزادر ايران
طرح جديد وزارت كشاورزي در تامين ۵۰% از نيازهاي واقعي روغن خوراكي از محل دانه هاي توليدي داخل عمدتاً با توجه به خصوصيات منحصر به فرد كلزا همانند، درصد روغن و پروتئين بالا در كنجاله به ترتيب حدود ۴۰ و۲۰ درصد، كشت و كار آسان و تطابق دوره رشدي آن با بسياري از مناطق كشور بر توليد كلزا استوار است كه در مناطق مختلف ايران همچون استان هاي گلستان، مازندران، فارس، خوزستان، كرمان، آذربايجان غربي و شرقي، اردبيل، خراسان شمالي، همدان و . كشت مي گردد. سطح زير كشت، توليد و ميزان عملكرد كلزا در كشور از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ در جدول زير بيان شده است.
| سال | سطح زير كشت (هكتار) |
توليد (تن) |
عملكرد (كيلوگرم در هكتار) |
| ۱۳۸۵ | ۲۳۰۰۰۰ | ۳۵۷۰۰۰ | ۱۵۵۲ |
| ۱۳۸۶ | ۳۸۰۰۰۰ | ۶۳۰۰۰۰ | ۱۶۵۸ |
| ۱۳۸۷ | ۵۷۰۰۰۰ | ۱۰۵۰۰۰۰ | ۱۸۴۲ |
| ۱۳۸۸ | ۷۵۵۰۰۰ | ۱۵۸۱۰۰۰ | ۲۰۹۴ |
موقعيت استان مازندران در توليد كلزا
كشت كلزا در استان مازندارن براي اولين بار سال (۱۳۷۲) در سطحي به مساحت ۱ هكتار و با عملكرد ۱۵۰۰ كيلوگرم در هكتار شروع گرديد.
مزيت هاي زراعي كلزا:
كلزا به علت دارا بودن صفات مثبت زراعي نظير مقاومت به سرما و كم آبي، تحمل شوري، ارزش تناوبي بالا، بي تفاوتي نسبي به بافت خاك، دارا بودن ژنوتيپ هاي بهاره و پائيزه، استفاده بهينه از رطوبت و بارندگي، سهولت عمليات كاشت، داشت و برداشت، هزينه كمتر توليد وسرانجام عملكرد بالاي روغن آن در واحد سطح نسبت به ديگر دانه هاي روغني مورد كشت در كشور برتري داشته و مي تواند جهت كاشت براي اكثر استان هاي كشور پيشنهاد گردد. اين گياه با آستانه حرارتي پايين در تناوب گندم نقش حمايتي وسيع دارد ، آب كمتري نياز داشته و باعث كاهش جمعيت علف هاي هرز
