برنامه ريزي موفق چه برنامه ريزي است؟ ميزان موفقيت يك برنامه چگونه سنجيده مي شود؟ برنامه ريزي براي موفقيت كار جذابي است چرا كه رسيدن به هدف و موفقيت كشش و انگيزه كافي را در ما ايجاد مي كند. ولي چالشي كه معمولا با آن روبه رو هستيم شروع كردن است. شروع، بزرگ ترين گام رسيدن به موفقيت است، گامي كه بسياري از ما هيچ گاه آن را برنمي داريم.

اگر شما هم مانند من تصويري از خودتان در ۱۰ سال آينده داريد، براي ساختنش بايد از همين امروز شروع كنيد. برنامه ريزي براي موفقيت يك شرط لازم است.

داشتن برنامه براي ۱۰ سال آينده يعني داشتن ۱۰ برنامه ۱ ساله و تعداد بيشتري برنامه هاي كوتاه مدت . در واقع برنامه ريزي پل ميان زمان حال و آينده است.

قبل از شروع برنامه ريزي، اين سوالات را از خود بپرسيد؛

• شرايط مالي من در حال حاضر چگونه است؟
• وضعيت زندگي من درحال حاضر چگونه است؟
• وضعيت جسماني و سلامتي من در حال حاضر چگونه است؟
• در زندگي حرفه اي خود چقدر پيشرفت كرده ام؟

واقع بيني در پاسخ به اين سوالات براي داشتن برنامه ريزي موفق بسيار ضروري است. با خود صادق باشيد.

جايي كه امروز در آن قرار داريد حاصل قدم هاي كوچك پرشماري است كه طي سال هاي گذشته از عمرتان برداشته ايد. براي رسيدن به جايگاه مدنظرتان در آينده پيش رو نيز، بايد همين قدم هاي كوچك را برداريد.

تعيين درست اهداف و برنامه ريزي براي آن ها لازمه رسيدن به موفقيت است. در ادامه ۳ اقدامي كه پيش از برنامه ريزي موفق بايد انجام دهيد را بررسي خواهيم كرد.

اهدافي را تعيين كنيد كه زندگي شما را تغيير مي دهد

داشتن يك تلويزيون با صفحه بزرگ يا خريد بروزترين گوشي تلفن همراه اهدافي نيستند كه زندگي شما را دستخوش تغيير كنند. خريد كالاهاي مصرفي در بهترين حالت هدف هاي كوتاه مدت خواهند بود.

خريد كالاي خاص مي تواند هدف گذاري باشد ولي حالت بهتر آن است كه شما براي تامين پول مورد نياز آن كالا هدف گذاري كنيد. توصيه بعدي من اين است كه به دنبال اهدافي باشيد كه سبك زندگي شما را تغيير مي دهد.

افزايش ثروت،كسب درآمد بيشتر، ارتقاء شغلي، ايجاد كسب وكار شخصي و.. اهدافي شبيه به اين شايسته هدف گذاري هستند.

ثروتمند يا پولدار ؟

در خارج از قلمرو مالي نيز مي توان چنين اهدافي را يافت. بهبود وضعيت جسماني، داشتن يك رژيم غذايي براي كاهش وزن، مراقبت از سلامت روح با ورزش هايي مانند يوگا، همه اين نمونه ها اهدافي هستند كه ارزش تلاش و برنامه ريزي دارند.

برنامه ريزي موفق، واقع بينانه است

بهترين راه براي واقعيت بخشيدن به هر چيزي مكتوب كردن آن است. اهداف خود را بنويسيد.

ذهن ما در لحظه درگير موضوعات بزرگ و كوچك بسياري مي شود. روياها، آرزوها، ايده ها، ترس ها و انگيزه ها به صورت مداوم در ذهن ما ايجاد مي شوند و از بين مي روند.براي حفظ و مراقبت از اهداف خود، آن ها را بنويسيد.

با نوشتن اهداف ۵ تا ۱۰ ساله خود شروع كنيد. اهدافي كه نوشته ايد را چندين بار بخوانيد و سعي كنيد آن ها را واقع بينانه تحليل كنيد. كمي به عقب برگرديد و سعي كنيد اهداف كوتاه مدت تري تعيين كنيد. آخرين قدم نوشتن اهدافي است كه توقع داريد تا پايان سال جاري به آن برسيد.

براي هركدام از موارد بالا يك ليست انتظارات درست كنيد. به علاوه موانعي كه حدس مي زنيد براي رسيدن به اين اهداف پيش رو داريد. در آخر نيز ليستي از كارهاي ماهانه درست كنيد و براي شروع دست بكار شويد.

مراحل زير را پيگيري كنيد تا بتوانيد به خواسته هاي خود برسيد.
۱- به گذشته خود نگاه كنيد و از آن درس بگيريد: ما به پنج دستاورد گذشته خود فكر كنيد و آنها را به ياد آوريد. ياد احساسات خوب و پيروزي ها، اعتماد به نفس شما را بيشتر مي كند و به احتمال زياد يك زندگي رضايت بخش و قانع تري فراهم مي سازد. مثلا به خود بگوييد من هميشه قهرماني در بازي واليبال و فوتبال را در مدرسه به ياد مي آورم و اين احساس آنقدر قشنگ بود كه مرا به جمع كردن اعانه براي كمك به ديگران و مجدداً رسيدن به حس موفقيت تشويق مي كند.

۲- افكار بكر ناگهاني هستند. يك كرنومتر را به مدت ۱۰ دقيقه تنظيم كنيد و در اين زمان هر آنچه را كه از زندگي خود مي خواهيد، يادداشت نماييد. بدون اينكه به جملات قبلي خود نگاه كنيد، با بلندپروازي تمامي جملات و خواسته ها ي تان را بنويسيد، مثلاً بگوييد وقتي براي اولين بار اين فهرست را نوشتم، در آن «نوشتن يك كتاب جديد»، «ضبط و تحقيق سابقه خانوادگي» و «تدريس در مقاطع دانشگاهي» وجود داشت. واقعاً كل صفحه پر نشده بود، اگر در پر كردن صفحه و نوشتن خواسته هاي تان با مشكل مواجه شديد از خودتان اين سه سوال را بپرسيد تا بتوانيد بر افكار خود متمركز كنيد:

آيا كار ناتمامي در زندگي تان وجود دارد كه دوست داشته باشيد آن را كامل كنيد؟
آيا كلاسي وجود دارد كه دل تان بخواهد در آن شركت كنيد و يا مهارتي كه دوست داشته باشيد قبل از مرگ تان آن را بياموزيد؟
آيا روش و يا خواسته اي وجود دارد كه دوست داشته باشيد آن را به ديگران واگذار كنيد؟

زمان تان كه تمام شد، از نوشتن دست بكشيد و روي برنامه ريزي براي دستيابي به آنها تمركز كنيد.

۳- از خودتان سوال كنيد كه اگر پنج سال ديگر همين وضعيتي را كه اكنون داريد داشته باشيد، براي به دست نياوردن چه چيزهايي افسوس مي خوريد؟ پاسخ اين پرسش به شما كمك مي كند كه اهداف خود را طبقه بندي كنيد مهم ترين و معني دار ترين آنها را بيابيد. حال سؤال اينجاست كه چرا پنج سال؟ زيرا پنج سال آنقدر كافي هست كه بتوانيد به اهداف اصلي خود در زندگي دست يابيد و آنقدر هم طولاني نيست كه نتوان آن را در ذهن تصور كرد.

اهداف مهم و غير مهم خود را طبقه بندي كنيد، برخي از خواسته هاي شما با يك گام كوچك برآورده مي شوند، مثلاً اگر آرزوي آشپز شدن داريد و يكي از كارهايي كه دل تان مي خواهد به آن برسيد، برپايي مهماني هاي بزرگ و پختن انواع غذاهاست، شايد با ثبت نام در يك كلاس چند ساعته آشپزي به بخشي از خواسته خود برسيد و اين گام كوچك اولين گام به سمت دستيابي به خواسته تان خواهد بود. اهداف اصلي خود را تشريح و آنها را بررسي كنيد اگر وقت بيشتري را با خانواده خود سپري و يا به مكان هاي جديد مسافرت كنيد و يا كاري خلاقانه انجام دهيد. چه تأثيري بر دستيابي شما به هدف تان خواهد داشت و آيا اين هدف، خواسته خودتان است و يا چيزي است كه ديگران از شما توقع دارند؟ پس از رسيدن به هدف تان به چه چيزي دست خواهيد يافت؟ اين خواسته چقدر زندگي تان را تغيير مي دهد؟ اين سؤالات را در مورد هر يك از آرزوهاي تان پاسخ دهيد. زماني كه شما با منطق و دليل چيزي را بخواهيد و براي خواسته خود دليلي داشته باشيد. براي دستيابي و تلاش در راه دسترسي به هدف تان انگيزه بيشتري خواهيد داشت.

پس از ترسيم استراتژي هدف در ذهن تان و بر روي كاغذ، وقت آن است كه آن را در زندگي روزمره خود پياده كنيد. خواسته هاي خود را اولويت بندي و حتي براي رسيدن به برخي از آنها از برخي ديگر چشم پوشي كنيد. روي يك ورق كاغذ آنچه را كه بايد به صورت كوتاه مدت براي رسيدن به هدف تان انجام دهيد، يادداشت و يك برنامه كوتاه مدت روزانه، هفتگي و ماهيانه تنظيم نماييد. به عنوان مثال وقتي آرزوي من جمع آوري مقدار زيادي پول براي كمك به بيماران بوده اين خواسته خود را به گام هاي كوچك تر طبقه بندي كردم كه عبارت بودند از:

تشكيل كميته اي براي جمع آوري كمك هاي مالي
تهيه يك فهرستي از اهدا كننده ها
ايجاد يك وب سايت
دادن اطلاعات از نحوه كار

با تنظيم يك سري اهداف كوتاه مدت، مي توانيد به تدريج پيشرفت خود را ببينيد و كمتر نااميد شويد.

براساس پژوهش ها بهتر است اهداف خود را با ديد مثبت نگاه كنيد، زيرا افرادي كه به لحاظ روانشناسي از جملات منفي استفاده مي كنند، اضطراب بيشتري دارند و كمتر احساس شادي مي كنند. مثلاً به جاي اينكه بگوييد. بايد «شيريني خوردنم را كمتر كنم تا كمتر چاق بشوم» بهتر است رويكرد هدف خود را تغيير دهيد و بگوييد: من يك برنامه ريزي تغذيه اي صحيح خواهم داشت تا زندگي سالم تر و فعال تري داشته باشم.

با تغيير رويكرد و نگاه مثبت به خواسته خود، اشتياق بيشتري خواهيد داشت و هيچ گاه احساس ترس نخواهيد كرد. آرزوهايتان را با دوستان تان در ميان بگذاريد كه اين عمل به لحاظ روانشناسي شما را در رسيدن به موفقيت مصمم تر مي كند. براي اينكه در مسير درست گام برداريد با دوستان خود در مورد اهداف تان بحث و خلاصه اي از روند كار و پيشرفت در خواست تان تهيه كنيد. اگر به رغم تلاش فراوان هنوز موفق نشديد و هر چقدر تلاش كرديد نتيجه مثبتي نگرفتيد، شايد بهتر باشد مسير خود را تغيير دهيد. مطالعات نشان مي دهد شادترين افراد كساني هستند كه اهداف شان را با واقعيات انطباق مي دهند و متعهد به انجام اهداف جديد هستند. حقيقت اين است كه حتي اگر يك دنده ترين آدم روي زمين هم باشيد و به خواسته تان اصرار داشته باشيد، گاه شرايط به گونه اي تغيير مي كند كه بايد كمي خودتان را با آن وفق دهيد. مطالعات نشان مي دهد كه تلاش براي رسيدن به يك هدف دست نيافته مي تواند سيستم ايمني بدن را تضعيف كند. انعطاف پذير بودن در فراز ونشيب هاي زندگي مي تواند شما را به جاهايي برساند كه حتي تصورش را هم نمي كنيد.

چطور اهداف زندگي مان را مشخص كنيم؟

پاسخ كامل و يكساني براي اين سوال وجود ندارد. در برنامه ريزي در زندگي بعضي افراد بعد از كمي فكر كردن مي دانند چه مي خواهند ولي خواسته هايشان را دنبال نمي كنند. اما بعضي ديگر به درستي اهدافشان را نمي شناسند و نمي دانند در زندگي چه چيزي مي خواهند؛ اين افراد مي توانند براي آگاهي از اهدافشان كارهاي زير را انجام دهند:

• زماني براي فكر كردن اختصاص دهيد.
• به چيزهايي كه برايتان مهم است فكر كنيد.
• به چيزهايي فكر كنيد كه دوست داريد بعد از مرگ مردم راجع به شما بگويند.
• ليستي از كارهايي كه دوست داريد در زندگي انجام دهيد آماده كنيد، چيزهايي كه برايتان جالب و هيجان انگيز هستند و از اين ليست بهترين كارها را انتخاب كنيد.

اكنون به كارهايي كه در ۶ ماه يا يك سال آينده دوست داريد انجام دهيد، فكر كنيد و چيزهايي مختلفي كه دوست داريد را پيدا كنيد تا در نهايت بتوانيد بفهميد براي دست يابي به اين اهداف بايد چگونه برنامه ريزي كنيد.

 چطور به اهدافمان دست يابيم؟

هنگامي كه در برنامه ريزي در زندگي اهدافمان را پيدا كرديم بايد راه رسيدن به آن ها را بيابيم. در اين بخش مي توان از روشي نام برد كه معمولا در ارتش استفاده مي شود:

• اهداف روشني داشته باشيد كه به نتايج خاص و مشخصي برسند.
• آخرين چيزي كه براي دستيابي به آن نتيجه بايد انجام دهيد چيست؟ براي مثال در چاپ رمان آخرين كاري كه بايد انجام دهيد ويرايش و تحويل پيش نويس نهايي است.
• قبل از آخرين مرحله چه بايد بكنيد؟ در مثال رمان، ممكن است بخواهيد ويراستاري پيدا كنيد كه پيش نويس را بخواند و اصلاح كند.
• مراحل را ادامه داده تا به مرحله اول برسيد. مرحله اول كاري است كه بايد بر آن تمركز كنيد.
•  

براي اهدافمان چگونه برنامه ريزي كنيم؟

ممكن است كمي سخت باشد اما بهتر است اهداف را به دوره هاي مختلف تقسيم كنيد مثلا يك ساله، پنج ساله و ده ساله. براي مثال هدفي انتخاب كنيد كه بايد ۱۲ ماهه انجام شود. اگر هيچكدام در اين مدت كامل نمي شوند هدفي كوچك تر كه براي كامل كردن اهداف بزرگ لازم است، انتخاب كنيد براي مثال اگر قصد خريد خانه داريد، هدف يك ساله پس انداز ۳۰ ميليون پول باشد.

بعد از انتخاب هدف يك ساله، هدفي ميان مدت تعيين كنيد كه در ۶-۳ ماه انجام شود مثلا پس انداز ۱۵ ميليون. بعد از آن بايد هدف كوتاه مدت ۲-۱ هفته اي داشته باشيد مثلا مبلغي تعيين كنيد كه هر هفته براي خريد خانه پس انداز كنيد.

به اين دليل بايد هر زمان به يك هدف تمركز كنيد كه دنبال كردن و تمركز بر چند هدف همزمان سخت است. اما هنگامي كه هر هفته تنها يك كار براي انجام داشته بشيد، تمام انرژيتان را براي آن كار قرار مي دهيد. معمولا هنگامي كه ۵-۳ كار را بخواهيد همزمان انجام دهيد هيچكدام انجام نخواهند شد.

پس بر اهداف كوتاه مدت تمركز كنيد و هنگامي كه يك كار را انجام داديد هدف كوتاه مددت ديگري تعيين كنيد تا هدف ميان مدت انجام شود و بعد از كامل شدن يك هدف ميان مدت، هدف ميان مدت ديگري تغيين كنيد تا هدف يك ساله انجام شود. با ادامه دادن اين روند به بسياري از اهداف خود دست خواهيد يافت.