دانشگاه آزاد اسلامي واحد دامغان
پايان نامه جهت دريافت دانشنامه كارشناسي ارشد(M-Sc)
مهندسي توليدات گياهي – توليد محصولات باغي
عنوان:
مطالعه ي بعضي صفات زراعي و فيزيولوژيك و واكنش ارقام گلرنگ تحت شرايط تنش خشكي و مصرف كننده رشد سايكوسل
استاد راهنما :
دكتر جعفر مسعود سينكي
اساتيد مشاور:
دكتر بابك پاساري
تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
عنوان صفحه
چكيده۱
فصل اول۲
مقدمه.۳
۱-۱ هدف تحقيق:۷
۱-۲ ضرورت تحقيق:.۷
۲- كليات.۸
۱-۲ گياه شناسي۸
۱-۳ زيستگاه۱۰
۱-۴ ارقام.۱۱
۱-۴-۱ مشخصات ژنوتيپ هاي گلرنگ پاييزه و بهاره۱۱
۱-۵ طول فصل رشد۱۱
۱-۶ نياز اكولوژيكي.۱۱
۱۰-۷ كشت۱۱
۱-۸ بيماري و آفات.۱۲
۱-۹ مراقبت و نگهداري۱۲
۱-۱۰ كود۱۲
۱-۱۱ برداشت محصول.۱۲
۱-۱۲تركيب شيميايي.۱۳
۱-۱۳ موارد مصرف و خواص طبي.۱۳
۱-۱۴-۱ مصارف ديگر گلرنگ۱۳
فصل دوم.۱۴
بررسي منابع۱۴
۲-۱ تعريف تنش.۱۵
۲-۱-۱ تنش فيزيولوژيكي.۱۶
۲-۱-۲عوامل تنش زا.۱۶
۲-۱-۳ اثرات مهم سازگاري و نا سازگاري عوامل تنش زا.۱۷
۲-۱-۴ مقاومت به تنش.۱۷
۲-۱-۵ تنش خشكي۱۸
۲-۲ نقش آب بر گياه. ۲۰
۲-۳ مشخصات و خصوصيات مناطق خشك و نيمه خشك.۲۱
۲-۴ خشكسالي.۲۲
۲-۵ سايكوسل۲۳
۲-۵-۱ تعريف سايكوسل۲۳
۲-۵-۲ بيوسنتز.۲۴
۲-۶ اثر تنش خشكي بر صفات مرفولوژيك۲۴
۲-۶-۱ ارتفاع۲۴
۲-۶-۲ اثر تنش خشكي بر عملكرد و اجزاي عملكرد.۲۵
۲-۶-۲-۱ تعداد غوزه در بوته، تعداد دانع در طبق۲۶
۲-۶-۲-۲ اثر تنش خشكي بر وزن هزار دانه.۲۸
۲-۷ اثر تنش خشكي بر محتواي نسبي آب برگ.۳۱
۲-۸ اثر تنش خشكي بر غلظت رنگيزه هاي گياهي .۳۳
۲-۹ اثر تنش خشكي بر غلظت پرولين۳۵
۲-۱۰ اثر سايكوسل بر صفات.۳۶
فصل سوم۴۰
مواد و روش ها۴۰
۳-۱ محل انجام تحقيق۵۰
۳-۲ مشخصات طرح.۵۰
۳-۳ مشخصات رقم مورد آزمايش۵۱
۳-۴ نمونه گيري زمين و آب آبياري۵۱
۳-۵ آماده سازي زمين.۵۲
۳-۶ عمليات داشت.۵۲
۳-۷ مبارزه با علف هرز.۵۳
۳-۸ اعمال تيمار.۵۳
۳-۸-۱ اعمال تيمارهاي كودي.۵۳
۳-۸-۲ اعمال تيمار هاي تنش قطع آب۵۳
۳-۹ برداشت.۵۴
۳-۹-۱ نحوه نمونه برداري و اندازه گيري.۵۴
۳-۱۰ سنجش صفات فيزيولوژيك و مورفولوژيك۵۴
۳-۱۰-۱ ارتفاع بوته.۵۴
۳-۱۰-۲ تعداد غوزه۵۴
۳-۱۰-۳ تعداد دانه در غوزه.۵۴
۳-۱۰-۴ تعداد شاخه فرعي در بوته.۵۴
۳-۱۰-۵ وزن هزار دانه۵۵
۳-۱۰-۶ محتوي رطوبت نسبي۵۵
۳-۱۰-۷ سنجش رنگريزه ها ۵۵
۳-۱۰-۸ تعيين روغن۵۶
۳-۱۰-۹ سنجش پرولين۵۷
۳-۱۰-۱۰ سنجش فعاليت آنزيم.۵۷
۳-۱۱ تجزيه داده ها ۵۷
۳-۱۱ تجزيه داده ها۵۸
فصل چهارم.۵۹
نتايج و بحث۵۹
۴-۱ محتوي نسبي آب برگ۶۰
۴-۲ درصد روغن۶۳
۴-۳ اسيدآمينه پرولين۶۶
۴-۴ آنزيم.۶۹
۴-۵ تعداد غوزه.۷۴
۴-۶ تعداد دانه.۷۸
۴-۷ تعداد شاخه جانبي.۸۲
۴-۸. وزن هزار دانه۸۶
۴-۹ ارتفاع نهايي.۸۸
۴-۱۰رنگيزه ها.۹۱
۴-۱۰- ۱كلروفيلa .91
۴-۱۰-۲ كلروفيلb .94
۴-۱۰-۳ كلروفيل كل.۹۸
۴-۱۰-۴ كارتنوئيد۱۰۰
۴-۱۰-۵ غلظت رنگيزه هاي گياهي. ۱۰۳
۴-۱۱ نتيجه گيري ۱۰۵
۴-۱۲ پيشنهادات.۱۰۶
- چكيده
ميزان و نوع اسيدهاي چرب غير اشباع اهميت بسزايي در كيفيت تغذيه‌اي روغنهاي خوراكي دارند، روغن گلرنگ با بيش از ۸۰% اسيد چرب غير اشباع بسيار مورد توجه قرار گرفته است. كمبود نزولات جوي در كشور ايران در مقايسه با ميانگين جهاني از عوامل اصلي محدودكننده عملكرد گياهان ميباشد. به منظور بررسي برخي خواص فيزيولوژيك و مورفولوژيك گياه گلرنگ تحت تنشخشكي و محلولپاشي سايكوسل در ارقام مختلف اين گياه آزمايشي با طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي به صورت اسپيلت اسپيلت پلات در سه تكراردر سال ۹۱-۹۰ در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد دامغان انجام شد. در اين آزمايش كرت اصلي سه تيمار آبياري (شاهد، تنش در ابتداي گلدهي، تنش در ابتداي دانهبندي)، كرت فرعي دو رقم گلرنگ (محلي اصفهان، پديده )، و كرت فرعي-فرعي تيمار محلولپاشي سايكوسل (بدون محلولپاشي، محلولپاشي) در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد تنش در ابتداي گلدهي در مقايسه با تنش در ابتداي دانه_بندي داراي تاثير منفي بيشتري بر صفات مورد هندازگيري بوده است.طبق نتايج در بين تيمارهاي بيشترين محتوي رطوبت نسبي، درصد روغن دانه، فعاليت آنزيم پري كارتامين دكربوكسيلاز، ارتفاع گياه، تعداد غوزه، تعداد دانه، شاخه جانبي، وزن هزار دانه، رنگيزههاي گياهي در تيمار شاهد (آبياري كامل) بدست آمد، اما بيشترين مقدار پرولين مربوط به تيمار تحت تنش خشكي در ابتداي گلدهي بود و ساير صفات با افزايش شدت تنش خشكي كاهش پيدا كردند. در بين ارقام براي افزايش ساير خصوصيات رقم پديده به عنوان مناسبترين رقم شناخته شد ولي درصد روغن در رقم محلياصفهان داراي ميانگين بيشتري بود. در تيمارهاي محلولپاشي سايكوسل ، همه صفات به غير از ارتفاع گياه را افزايش پيدا كرد و سايكوسل به عنوان تيمار محلولپاشي مناسبي معرفي شد. بر اساس نتايج بدست آمده در اين آزمايش ميتوان بيان كرد، هر چند با كاهش ميزان آب مصرفي و به تبع آن بروز تنش خشكي از عملكرد گياه گلرنگ كاسته ميشود، اما با مصرف برخي از تنظيم كنندههاي رشد گياهي، بخصوص محلولپاشي سايكوسل در بالاترين سطح تنش، ميتوان تا حدي از بروز اثرات سوء تنش خشكي بر عملكرد اين گياه كاست، لذا با توجه به اين كه بيشتر مناطق ايران از كم_آبي رنج مي_برند، استفاده از هورمون گياهي سايكوسل پيشنهاد ميگردد، همچنين رقم پديده نسبت به رقم محلي اصفهان مقاومت بيشتري به شرايط تنش از خود نشان داد در نتيجه رقم پديده به عنوان بهترين رقم از جهت افزايش عملكرد گلرنگ در شرايط تنش خشكي پيشنهاد ميگردد
كلمات كليدي: تنش خشكي، محلولپاشي سايكوسل، گلرنگ، خصوصيات مورفولوژيك، خصوصيات فيزيولوژيك
۱- مقدمه:
افزايش روز افزون جمعيت و نياز به عملكرد گياهانزراعي به منظور تأمين موادغذايي ازجمله برنامه هاي وسيع و دامنهداري است كه پژوهشگران را برآن داشته كه در اين زمينه پژوهشهاي جديدي را دنبال نمايند اين بدانمعني است كه توليد غذا بايد دائماً افزايش يابد به طوري كه از كمبودهاي غذايي در بسياري از نقاط جهان جلوگيري شود (زار عيان، ۱۳۸۰).
بخش عمدهي مساحت ايران از نظر اقليمي جزء مناطق خشك ونيمهخشك محسوب ميگردد. از خصوصيات اين مناطق تبخير زياد و نزولات اندك و پراكنده است. رشد و نمو گياهان تحتتأثير عوامل محيطي ميباشد، چنانچه ميزان عواملي چون حرارت، رطوبت و در محيط نامناسب باشد سبب ايجاد فشار يا تنش در گياه و اجزاي آن ميشود (سرمدنيا و كوچكي، ۱۳۶۹).
از طرفي خشكي از مهمترين عوامل محدودكننده رشد گياهان در سراسر جهان و شايعترين تنش محيطي است كه تقريباً توليد ۲۵ درصد اراضي جهان را محدود ساختهاست(حبيبي و همكاران، ۱۳۷۲). با توجه به وجود اين بحران مناطق خشك، انتخاب گياهان سازگار به اين شرايط از اهميت ويژهاي برخورداراست كه لازمهي آن كاشت گياهان مقاوم به خشكي و نياز آبي كم ميباشد (حبيبي و همكاران، ۱۳۷۲).
گياهان روغني از نظر تامين انرژي مورد نياز انسان و دام، از جايگاه ويژهاي در بين محصولات زراعي برخوردارند و يكي از با ارزشترين محصولات بخش كشاورزي محسوب ميشوند. از اين رو، كاشت دانههاي روغني از گذشتههاي دور بخش مهمي از كشاورزي كشورهاي شرقي را تشكيل داده و برخي از آنها جزو اقلام صادراتي عمدهي اين كشورها محسوب ميشوند )وايس، ۱۳۷۰).
با توجه به تنوع آب و هوايي در ايران امكان كشت بسياري از دانههاي روغني با كيفيت خوب و ارزش اقتصادي بالا وجوددارد كه يكي از اين گياهان گلرنگ ميباشد (ناصري و همكاران، ۱۳۸۹.، فيروزه و همكاران، ۱۳۸۵). متوسط عملكرد گلرنگ در ايران حدود ۷۰۰ كيلوگرم در هكتار ميباشد، كه نزديك به متوسط جهاني است (فروزان، ۱۳۷۸).
از طر في با توجه به اهميت زيادي كه اسيدهاي چرب غيراشباع در كيفيت تغذيه‌اي روغن دارند، روغن گلرنگ با بيش از ۸۰ درصد اسيدچرب غيراشباع بسيار مورد توجه قرار گرفته است (Zhu et al., 2003; Isah et al., 2007; Sato et al., 2005). همچنين، بومي بودن كليه ارقام آن و داشتن روغن ۳۶ درصد در دانه از ويژگيهاي منحصر به فرد اين روغن است (آلياري و شكاري، ۱۳۷۹).
گياهان دارويي از ارزش و اهميت خاصي در تأمين بهداشت و سلامتي جوامع هم به لحاظ درمان و هم پيشگيري از بيماريها برخوردار بوده و هستند (ابراهيمپور و عيديزاده، ۱۳۸۸).
. اين بخش از منابع طبيعي قدمتي همپاي بشر داشته و يكي از مهمترين منابع تأمين غذايي و دارويي بشر در طول نسلها بوده اند. (از نقطه نظر تاريخي، گياهان اهميت فراواني در توسعه جوامع داشته اند و تحقيقات وسيعي براي يافتن فرآورده ها و مواد طبيعي دارويي گياهي در طول تاريخ انجام شده است اما نكته حائز اهميت اينجاست كه تنها كمتر از ۱۰ درصد از مجموع ۲۵۰۰۰۰ گونه
