دانشگاه آزاد اسلامي
واحد دامغان
دانشكده كشاورزي
پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد در رشته مهندسي كشاورزي
گرايش زراعت
عنوان:
بررسي ميزان مقاومت ارقام مختلف جو از طريق پارامتر نشت يوني
استادراهنما
دكتر شهرام اشرف
استاد مشاور
دكتر حسين حكم آبادي
تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
| چكيده.۱ |
مقدمه. ۲
بررسي منابع. ۵
۲-۱خاستگاه گياه جو. ۵
۲-۲ كليات گياه شناسي ۵
۲-۳ مقاومت گياه جو. ۷
۲-۴ بزرگ‌ترين كشورهاي توليدكننده جو. ۸
۲-۵ انواع جو نسبت به دما ۱۰
۲- ۶ نياز كودي ۱۱
۲-۷ آفات و بيماري‌ها ۱۱
۲-۸ برداشت. ۱۲
۲-۹ سرمازدگي ۱۶
۲-۹-۱ سرمازدگي انتقالي (جبهه اي يا سيكلوني) ۱۶
۲-۹-۲ سرمازدگي تشعشعي ۱۶
۲-۱۰ خسارات ناشي از سرماي بهاره ۱۷
۲-۱۱ واكنش گياهان در برابر سرما ۱۷
۲-۱۲ تنش دماي پائين ۱۸
۲-۱۳ – سرمازدگي در سلول. ۲۰
۲-۱۴ اثر سرمازدگي بر غشاها ۲۱
۲-۱۵- تاثيرسرما در جريان پروتوپلاسمي ۲۳
۲-۱۶ اثر سرما روي فعاليت هاي فيزيولوژيك گياه ۲۳
۲-۱۷ تاثير سرما در تنفس ۲۳
۲-۱۸ تاثير سرما بر فتوسنتز. ۲۵
۲-۱۹ فعاليت فتوسنتزي بعد از سرمازدگي ۲۵
۲-۲۰ اثر تنش سرما بر فرآيندهاي مرحله زايشي گياه ۲۶
۲-۲۱ خسارات ناشي از شكسته شدن پروتئين ها ۲۶
۲-۲۲ يخ زدگي ۲۷
۲-۲۲-۱ آسيب ناشي از يخ زدگي ۲۷
۲-۲۲-۲ يخ زدگي برون سلولي (بين سلولي) ۲۸
۲-۲۲-۳ يخ بستن درون سلولي ۲۸
۲-۲۲-۴ چگونه يخ زدگي باعث مرگ مي شود. ۲۹
۲-۲۲-۵ سوپر كولينگ (فوق سرد) ۳۰
۲-۲۲-۶ هسته يخ ۳۰
۲-۲۲-۷ هسته يخ ناهمگن ۳۱
۲-۲۲-۸ عوامل موثر بر تشكيل هسته يخ ۳۱
۲-۲۲-۹ عوامل موثر بر تشكيل هسته يخ دربافت هاي گياهي ۳۲
۲-۲۲-۱۰ جمع شدن يخ در بافت هاي درختان ميوه ۳۲
جدول ۲-۱ ميانگين دماي هسته يخ براي جوانه هاي گل درختان هلو(پروبستينگ ومايلز،۱۹۸۵) ۳۴
۲-۲۳ ركود جوانه ها ۳۶
۲-۲۴ مراحل ركود. ۳۷
۲-۲۵ نقش كمون جوانه ها در مقاومت گياه به سرما ۳۸
۲-۲۶ پرولين، پروتئين،قند وعناصر غذايي ۳۸
۲-۲۷ مسير سنتز پرولين در گياهان عالي ۴۵
۲-۲۸ پروتئين هاي دفاعي گياه ۴۵
فصل سوم. ۴۷
مواد و روشها ۴۷
۳-۱ كاشت سه رقم جو در گلدانهاي كوجك. ۴۷
۳-۲ انتقال گلدا نها به آزمايشگاه ۴۷
۳-۳ اندازه گيري عناصر سديم و پتاسيم نشت يافته در محلول. ۴۸
۳-۴ دستگاه فليم فتومتر. ۴۸
۳-۴-۱-ساختمان فليم فتومتر. ۴۹
۳-۴-۲منبع نور. ۴۹
فصل چهارم. ۵۲
نتايج و بحث. ۵۲
۴-۱ اثر دما بر مقدار pH محلول نشت يافته. ۵۲
۴-۱-۱ اثر دما بر pH محلول نشت يافته در روز اول اندازه گيري ۵۲
۴-۱-۲- اثر دما بر Hp محلول نشت يافته در روز دوم اندازه گيري ۵۳
۴-۱-۳- اثر دما بر pH محلول نشت يافته در روز سوم اندازه گيري ۵۴
۴-۱-۴- اثر دما بر ph محلول نشت يافته در روز چهارم اندازه گيري ۵۴
۴-۱-۵- اثر دما بر pH محلول نشت يافته در روزپنجم اندازه گيري ۵۵
۴-۱-۶- اثر دما بر pH محلول نشت يافته در روزششم اندازه گيري ۵۶
۴-۱-۷- اثر دما بر pH محلول نشت يافته در روزهفتم اندازه گيري ۵۷
۴-۲- اثر ژنوتيپ بر pH محلول نشت يافته. ۵۷
۴-۲-۱- اثر ژنوتيپ بر pH محلول نشت يافته در روز اول اندازه گيري ۵۷
۴-۲-۲- اثررقم بر pH محلول نشت يافته درروز دوم اندازه گيري ۵۸
۴-۲-۳- اثر رقم بر pH محلول نشت يافته در روز سوم اندازه گيري ۵۸
۴-۲-۴- اثررقم بر pH محلول نشت يافته در روز چهارم اندازه گيري ۵۹
۴-۲-۵- اثر رقم بر pH محلول نشت يافته در روز پنجم اندازه گيري ۶۰
۴-۲-۶- اثر رقم بر pH محلول نشت يافته در روز ششم اندازه گيري ۶۱
۴-۲-۷- اثررقم بر pH محلول نشت يافته در روز هفتم اندازه گيري ۶۱
۴-۳- اثر متقابل دما و رقم بر pH محلول نشت يافته. ۶۲
۴-۳-۱- اثر متقابل دما و رقم بر pH محلول نشت يافته در روز اول اندازه گيري ۶۲
۴-۳-۲- اثر متقابل دما و رقم بر pH محلول نشت يافته درروز دوم اندازه گيري ۶۲
۴-۳-۳- اثر متقابل دما ورقم بر pH محلول نشت يافته در روز سوم اندازه گيري ۶۳
۴-۳-۴- اثر متقابل دما و ژنوتيپ بر pH محلول نشت يافته درروز چهارم اندازه گيري ۶۴
۴-۳-۵- اثر متقابل دما و رقم بر pH محلول نشت يافته در روز پنجم اندازه گيري ۶۵
۴-۳-۶- اثر متقابل دما و رقم بر pH محلول نشت يافته در روز ششم اندازه گيري ۶۶
۴-۳-۷- اثر متقابل دما ورقم بر pH محلول نشت يافته در روز هفتم اندازه گيري ۶۷
۴-۴- تاثير دما و تاثير رقم و اثر متقابل دما و رقم بر درصد نشت يوني ۶۸
۴-۴-۱-تاثير دما بر درصد نشت يوني در روز اول اندازه گيري ۶۸
۴-۴-۲- تاثير دما بردرصد نشت يوني در روز دوم اندازه گيري ۶۹
۴-۴-۳- اثر دما بر درصد نشت يوني در روز سوم اندازه گيري ۶۹
۴-۴-۴- اثر دما بردرصد نشت يوني در روز چهارم اندازه گيري ۷۰
۴-۴-۵- اثر دما بر درصد نشت يوني در روز پنجم اندازه گيري ۷۰
۴-۴-۶- اثر دما بر درصد نشت يوني در روز ششم اندازه گيري ۷۱
۴-۴ -۷- اثر دما بردرصد نشت يوني در روز هفتم اندازه گيري ۷۲
۴-۵- اثر رقم بر درصد نشت يوني محلول نشت يافته. ۷۳
۴-۵-۱- اثر رقم بر درصد نشت يوني در روز اول اندازه گيري ۷۳
۴-۵-۲ اثر رقم بردرصد نشت يوني در روز دوم اندازه گيري ۷۳
۴-۵-۳- اثر رقم بر درصد نشت يوني در روزسوم اندازه گيري ۷۴
۴-۵-۴- اثررقم بر درصد نشت يوني در روزچهارم اندازه گيري ۷۵
۴-۵-۵- اثررقم بر درصد نشت يوني در روزپنجم اندازه گيري ۷۵
۴-۵-۶- اثر رقم بر درصد نشت يوني در روزششم اندازه گيري ۷۶
۴-۵-۷- اثر رقم بر درصد نشت يوني در روزهفتم اندازه گيري ۷۷
۴-۶- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني محلول نشت يافته. ۷۷
۴-۶-۱- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني در روز اول اندازه گيري ۷۷
۴-۶-۲- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني در روز دوم اندازه گيري ۷۸
۴-۶-۳- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني در روزسوم اندازه گيري ۷۹
۴-۶-۴- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني در روزچهارم اندازه گيري ۸۰
۴-۶-۵- اثر متقابل دما ورقم بر ميزان درصد نشت يوني در روزپنجم اندازه گيري ۸۰
۴-۶-۶- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني در روزششم اندازه گيري ۸۱
۴-۶-۷- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان درصد نشت يوني در روزهفتم اندازه گيري ۸۲
۴-۷- اثر دما و اثررقم و اثر متقابل دما و رقم بر ميزان پتاسيم (k) محلول نشت يافته. ۸۳
۴-۷-۱- اثر دما بر ميزان پتاسيم (k) محلول نشت يافته. ۸۳
۴-۷-۲- اثر رقم بر ميزان پتاسيم (k) محلول نشت يافته. ۸۴
۴-۷-۳- اثر متقابل دما ورقم بر ميزان پتاسيم (k) محلول نشت يافته. ۸۵
۴-۸- اثر دما و رقم و اثر متقابل دما و رقم بر درصد سديم (Na) نشت يافته. ۸۶
۴-۸-۱- اثر دما بر درصد سديم نشت يافته. ۸۶
۴-۸-۲- اثر رقم بر ميزان سديم(Na) محلول نشت يافته. ۸۶
۴-۸-۳- اثر متقابل دما و رقم بر ميزان سديم( Na ) محلول نشت يافته. ۸۷
فصل پنجم. ۸۹
نتيجه گيري ۸۹
پيشنهادات. ۹۱
منابع ومأخذ. ۹۲
چكيده
در بهار، همزمان با شروع رشد جو، اين گياه به دماي پايين مقاومت كمي دارد و هر يك از مراحل حساس رشد آن ممكن است با سرما برخورد نمايد و در نتيجه برخي از قسمتهاي اين گياه صدمه ببيند. هر چه مدت زمان وقوع دماهاي پايين زيادتر باشد، ميزان خسارت در مقايسه با زمانيكه گياه كمتر در معرض همان دما قرار مي گيرد، بيشتر است. اين آزمايش بر روي۳ رقم جو شامل ريحان،كوير و نصرت انجام شد. اين ارقام عمده ترين رقمهايي هستند كه در شهرستان دامغان كشت و كار مي گردند. براي اين آزمايش از بوته هايي كه در مرحله پنجه زني در گلدانهاي كوچك كشت داده شدند، استفاده شد. طرح آزمايش انتخابي طرح فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي مي باشد. فاكتور اول رقم گندم كشت شده و فاكتور دوم دما بود كه در ۵ سطح شامل دماهاي ۴+،۴-،۸-،۱۲- و ۱۵- انجام گرديد. زماني كه گلدانها به مرحله پنجه زني رسيدند، با آب مقطر اسپري شده و در داخل انكوباتور قرارگرفتند و با سرعت انجماد °C10 در ساعت تا ۲ درجه سانتيگراد خنك شدند، سپس با سرعت انجماد°C 5 در ساعت تا دماهاي تيمارهاي مذكور خنك شدند و ۲ ساعت در دماهاي مذكور نگه داشته شدند. بعد از اعمال تيمارها، از هر كدام ۲ گرم نمونه برگي اخذ گرديد و در ظروف پلي پروپيلن حاوي ۲۰ سي سي آب مقطر قرار داده شد تا نمونه ها كاملاً پوشيده از محلول گرديدند. محلول را با شيكر كمي تكان داده و به مدت يك هفته ميزان EC و pH يك بار در روز انداره گيري شد. بعد از يك هفته نمونه ها (برگها و محلول) در دماي ۱۲۰ درجه سانتيگراد به مدت ۱۵ دقيقه در اتوكلاو قرار گرفتند تا همه غشاي سلولها تخريب شوند. در محلول باقي مانده ميزان EC و pH مجدداً اندازه گيري شد و همچنين غلظت برخي از كاتيونها از جمله K و Na اندازه گيري شد. در بين يونهاي اندازه گيري شده ميزان نشت يون پتاسيم بيشتر از سديم بود. نتايج در ارتباط با ميزان pH در محلول نشت يافته نشان داد كه بين pH محلول نشت يافته رابطه مشخصي در زمانهاي مختلف اندازه گيري ديده نشد، در بين ارقام مختلف جو نتايج مشخص نمود كه بين ارقام از نظر مقاومت به سرما اختلافات مشخص و معيني وجود دارد، به طوري كه رقم نصرت مقاومترين و رقم كوير حسايسنترين رقم نسبت به سرما است.
كلمات كليدي: جو، نشت يوني، سديم، پتاسيم
مقدمه
خطرپذيري آب و هوايي از جمله عواملي است كه همواره در ميزان توليد غلات در بسياري از مناطق مؤثر بوده است .سرمازدگي اندام هاي رويشي غلات از تنشهاي مهم محيطي در برخي نقاط كشور ما به شمار مي رود.
دماهاي پايين زمستان يكي از عوامل محدودكننده اب و هوايي در مناطق معتدله ذكر شده است و در نتيجه وقوع سرماي شديد در برخي سالها بقا و رشد و نمو گياهان زراعي زمستانه نظير جو تحت تاثير قرار گرفته و عملكرد آن كاهش مي يابد .
مقاومت به سرما در جو يكي از مهمترين عواملي است كه سبب بقا در زمستان مي شود و درجه مقاومت به سرما نيز به شرايط مرفو- فيزيولوژيك گياه در زمستان بستگي دارد .
همچنين بخش قابل توجهي از سطح زير كشت جو كشور در مناطق سردسير و مرتفع كوهستاني واقع شده است. كه با توجه به داشتن زمستان هاي سرد بررسي مقاومت به سرما در ژنوتيپ هاي مختلف جو قابل توجه و درخور اهميت مي باشد، زيرا خسارت سرما و يخ زدگي مي تواند منجر به كاهش قابل توجه عملكرد جو در اين مناطق گردد.
در تنش سرما انرژي متابوليكي كمتري در دسترس گياه زراعي قرار مي گيرد، جذب آب و عناصر غذايي محدود مي شود، آسيميلاسيون كاهش يافته و رشد ، متوقف مي گردد. بر اين اساس علت عدم موفقيت هاي مكرر در ايجاد پوشش سبز و يكنواخت در برخي كشت هاي پاييزه به صدمات فيزيولوژيك ناشي از تنش سرما نسبت داده شده است . ( ميرمحمدي، ۱۳۸۳ ) . زيرا به طوركلي دماي پايين در مرحله جوانه زني موجب عدم استقرار گياه مناسب مي گردد و ضعف گياهچه در اين مرحله دستيابي به عملكرد مطلوب را تحت تأثير قرار مي دهد . ( ويتامواس و پراسيل، ۲۰۰۸ ؛ يين و همكاران، ۲۰۰۹ ) .
توانايي گياه براي زنده ماندن درزمستانهاي سخت را مقاومت زمستانه مي گويند .اين صفت از طريق ماندگاري در مزرعه تعيين ميشود .يكي از مشكلات اصلي در مزرعه ناتواني در كنترل شدت تنش
