پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد در رشته مهندسي كشاورزي M.Sc))

گرايش علوم و صنايع غذايي

 عنوان

بررسي ميزان ضايعات عمده محصولات باغي استان البرز و ارائه راهكارهاي مناسب به منظور كاهش آن

 استاد راهنما

دكتر حامد فاطميان

 استاد مشاور

مهندس عادل مير مجيدي هشتجين

تكه هايي از متن به عنوان نمونه :

چكيده
كشاورزي به دليل تامين غذاي جمعيت روز افزون كشور و هم چنين به خاطر دلايل اجتماعي سياسي، رسالت مهمي در توسعه پايدار بر عهده دارد. در حال حاضر ضايعات محصولات كشاورزي به يكي از بحث هاي چالش بر انگيز در سياست هاي اقتصادي كشورها تبديل شده است و اين امر منجر به زير سوال رفتن امنيت غذايي، رفاه اجتماعي و اقتصادي در جهان شده است.در اين رابطه يكي از معضلات اصلي بخش كشاورزي در استان البرزبا توجه به حجم بالاي توليد و تامين نياز ساير استان هاي همجوار به خصوص استان تهران، ضايعات محصولات باغي مي باشد. عوامل ايجاد ضايعات به دو گروه اصلي عوامل غيرقابل كنترل براي توليدكننده كه شامل مواردسياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي بوده وعوامل قابل­كنترل­براي توليد كننده­كه شامل­ضايعات زراعي، ضايعات درحين برداشت ومراحل پس ازبرداشت­وفرآوري تامصرف­نهايي، تقسيم ­بندي­مي­شوند.
در اين تحقيق در مرحله نخست با هدف ارزيابي و شناسايي عوامل موثر در ايجاد ضايعات محصولات عمده باغي استان البرز در مراحل مختلف توليد، برداشت، فناوري هاي پس از برداشت، فراوري تا مصرف نهايي، با بهره گرفتن از پرسشنامه از گروهي افراد با توجه به نقش آنان در زنجيره توليد از منظر (توليد كننده بودن يا توزيع كننده، شاغل در بخش فراوري و يا صرفا به عنوان يك مصرف كننده)، درخصوص مفاهيم اوليه و نيز عوامل متعدد و موثر در ايجاد ضايعات در مراحل مختلف زنجيره توليد تا مصرف، سئوالاتي پرسيده شد. با عنايت به نتايج حاصل از ارزيابي پرسشنامه اي (مرحله اول) و نيز بررسي نتايج علمي يافته هاي پيشين، مشخص گرديد سه عامل بسته بندي، حمل و نقل و مدت زمان نگهداري در انبار و يا سردخانه در ايجاد ضايعات پس از برداشت بسيار موثر مي باشد. به همين دليل در مرحله دوم اين پروژه، به منظور بررسي اثرات سه عامل مذكور بر خصوصيات فيزيكو شيميايي و قابليت ماندگاري گوجه فرنگي رقم تجاري شيوا، آزمايشاتي شامل اندازه گيري جرم، رنگ، بافت، اسيديته، بريكس، pH و فاكتور رسيدگي در يك دوره ي زماني نگهداري بيست روزه در شرايط دماي ۱±۹ درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي ۹۰-۸۵ درصد، صورت پذيرفت.
نتايج بررسي­هاي انجام شده در خلال اين پژوهش نشان مي­دهد كه هريك از تيمارهاي اعمال شده شامل بسته­بندي در تعداد لايه ها، حمل و نقل و مدت زمان نگهداري بر ويژگي هاي كمي و كيفي گوجه فرنگي هاي نگهداري شده اثر معني داري داشته است. به طور كلي عمليات حمل و نقل سبب افت ويژگي هاي كمي و كيفي نمونه ها شده است. همچنين افت ويژگي هاي كيفي در خصوص نمونه هاي بسته بندي شده در سبدهاي سه لايه بيشتر به چشم مي خورد، زيرا لايه هاي فوقاني در خلال حمل و نقل بيشترين ميزان انرژي ضربه اي را دريافت كرده و به همان نسبت آثار تخريبي در بافت آن ها بيش از لايه هاي زيرين مي باشد.
لذا درنهايت از مجموع بررسي هاي بعمل آمده مشخص گرديد كه با بهره گيري از بسته بندي و شرايط مناسب نگهداري مي توان در صورت اعمال حمل و نقل، قابليت ماندگاري در نمونه ها را حتي در نمونه هايي با بسته بندي سه لايه تا مدت زمان ۱۰ روز در حد مطلوب حفظ نمود.
كلمات كليدي: ضايعات، حمل و نقل، بسته بندي، محصولات باغي، گوجه فرنگي ، استان البرز
۱-۱- مقدمه
آنچه كه تاكنون مهم جلوه مي نمايد اين است كه چرا ضايعات مواد غذايي از موضوعات اساسي به شمار مي رود؟
ضايعات مواد غذايي چه اهميتي در سياست گذاري هاي اقتصادي دارند؟ به چه نحوي مي توان از ضايعات جلوگيري نمود؟
بخش كشاورزي نقش مهمي در توسعه كشورها ايفا مي كند و در حقيقت رمز استقلال كشوري مثل ايران است. كشاورزي به دليل تامين غذاي جمعيت روز افزون كشور و هم چنين به خاطر دلايل اجتماعي سياسي، رسالت مهمي در توسعه پايدار بر عهده دارد (علي بيگي،۱۳۸۷). علي رغم وجود قابليت هاي غير قابل انكار در بخش كشاورزي، مشكل عمده ساختار كشاورزي فقدان سازماندهي مناسب در مديريت جامع و عدم ايجاد انگيزه در بهره برداري بهينه و پايدار از منابع است. در حال حاضر يكي از معضلات اصلي بخش كشاورزي در ايران ضايعات مي باشد (شادان، ۱۳۸۴).
ضايعات منابع ارزشمند خدادادي از جمله محصولات كشاورزي يكي از مسائل مهم ابتلا به جامعه ما است كه به طور عمده از مصرف بي رويه و غير منطقي، بي مسئوليتي و بي دقتي، عدم اعتقاد و ناآگاهي افراد دخيل در فرآيند توليد، توزيع و مصرف منابع و محصولات ناشي مي شود.
بخش كشاورزي نقش حياتي در اقتصاد ملي ايران دارد، به طوري كه حدود ۱۸ درصد توليد ناخالص ملي، ۲۵ درصد اشتغال، تامين بيش از ۸۵ درصد غذاي جامعه، ۲۵ درصد صادرات غير نفتي و ۹۰ درصد از مواد اوليه مورد مصرف در صنايع غذايي را فراهم مي نمايد.
طبق آمارFAO سالانه حدود ۵/۴۳ درصد محصولات كشاورزي اساسي در كشورهاي توسعه نيافته در اثر آفات، بيماري ها، علف هاي هرز، خشكسالي و در مرحله پس از برداشت از بين مي رود. در كشور، در حدود ۲۵ درصد درآمد نفتي هر ساله در قالب ضايعات محصولات كشاورزي از دست مي رود به طوري كه بي توجهي به صنايع تبديلي و تكميلي موجب شد