عنوان :
پراكنش وتنوع قارچMacrophomina phaseolina (Tassi) Goid با بهره گرفتن از كلرات پتاسيم در استان مازندران
استاد راهنما :
دكتر سياوش رعيت پناه
اساتيد مشاور :
دكتر عليرضا دليلي
دكتر عبدالرضا فروتن
تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده . ۱
فصل اول : مقدمه
۱- ۱- تاريخچه و گياه شناسي سويا ۳
۱-۲- بيماري هاي سويا. 6
1-2-1-پوسيدگي ذغالي(Soybean Charcoal Rot). 6
1-2-2- بيماري پوسيدگي فيتوفترايي سويا (phytophtora rot of soybean) 8
1-2-3- بيماري مرگ گياهچه (Rhizoctonia solani ) 9
1-2-4-بيماري ناشي از نماتدها در سويا ۱۱
۱-۳- اهداف تحقيق ۱۲
فصل دوم : مروري بر منابع
۲-۱- بيماري پوسيدگي ذغالي ۱۴
۲-۲- ميزبانهاي مهم قارچ(M. phaseolina) در ايران. ۱۴
۲-۳- پراكنش جغرافيايي قارچ عامل پوسيدگي ذغالي(M. phaseolina)
در ايران و جهان ۱۸
۲-۴- زيست شناسي قارچ عامل بيماري. ۲۰
۲-۵- Macrophomina phaseolina. 24
2-6- ريخت شناسي قارچ M. phaseolina. 26
2-7- چرخه زندگي M. phaseolina 29
2-8- نشانهها و زمان ظهور بيماري پوسيدگي ذغالي در مزارع سويا ۳۰
۲-۹- گروهبندي قارچ M. phaseolina با بهره گرفتن از محيط كلرات پتاسيم ۳۴
۲-۱۰- عوامل موثر در زنده ماندن اسكلروت در خاك. ۳۵
۲-۱۱- اهميت و خسارت بيماري ۳۷
۲-۱۲- مديريت كنترل بيماري. ۳۸
۲-۱۲-۱- آبياري و تأمين رطوبت مناسب خاك در ماههاي خشك ۳۸
۲-۱۲-۲- آلودگي بذر به قارچ عامل بيماري . ۳۸
۲-۱۲-۳- تناوب زراعي. ۳۹
۲-۱۲-۴- تأثير عمليات شخمزني در تراكم جمعيت قارچ M. phaseolina در خاك. ۴۰
۲-۱۲-۵- حذف اندامهاي آلوده محصول بعد از برداشت ۴۰
فصل سوم : مواد و روشها
۳-۱- نمونه برداري، جداسازي و خالص سازي قارچ عامل بيماري. ۴۲
۳-۱-۱- نمونه برداري. ۴۲
۳-۱-۲- جدا سازي و خالص سازي قارچ عامل بيماري. ۴۳
۳-۲- گروهبندي جدايههاي قارچ M. phaseolina از مناطق مختلف مازندران با استفاده
از محيط كشت اختصاصي كلرات پتاسيم ۴۴
۳-۳- تعيين درصد آلودگي مزارع سويا به پوسيدگي ذغالي ۴۶
۳-۴- تعيين جمعيت اسكلروتهاي قارچ در خاك. ۴۷
3-5- تعيين درصد آلودگي بذر. ۴۹
۳-۶- ارزيابي بيماري پوسيدگي ذغالي در مراحل مختلف رشدي گياه سويا ۵۰
۳-۷- اندازه گيري وزن صد دانه. ۵۲
۳-۸- تعيين دماي كمينه، بهينه و بيشينهي سرعت رشد پرگنههاي قارچ. ۵۲
فصل چهارم : نتايج
۴-۱- جدايههاي قارچ عامل بيماري ۵۵
۴-۲- علائم بيماري پوسيدگي زغالي ناشي از قارچ M. phaseolina 56
4-3- مشخصات قارچ عامل بيماري(M. phaseolina). 61
4-4- پراكنش قارچ عامل بيماري در استان مازندران. ۶۳
۴-۵- گروهبندي جدايههاي قارچ M. phaseolina در محيط كلرات پتاسيم ۶۴
۴-۶- جمعيت اسكلروتهاي قارچ عامل بيماري در خاك. ۷۰
۴-۷- درصد آلودگي مزارع سويا به بيماري پوسيدگي ذغالي ۷۴
۴-۸- درصد آلودگي بذر ۷۵
۴-۹- تعيين دماي كمينه، بهينه، بيشينهي سرعت رشد پرگنههاي قارچ. ۷۸
فصل پنجم : بحث و بررسي ۷۹
پيشنهاد ۸۳
فصل ششم : منابع. ۸۴
چكيده انگليسي ۹۷
چكيده:
پوسيدگي ذغالي سويا ناشي از (Tassi) Goid Macrophomina phaseolina يكي از بيماريهاي مهم سويا در ايران وجهان به شمار ميرود. قارچ عامل بيماري، خاكزاد و بذرزاد بوده كه موجب خسارت كمي و كيفي محصول ميگردد. بنابراين شناسايي، گسترش و كنترل بيماري از اهميت فراواني در ايران برخوردار است. براي كنترل شيميايي اين بيماري به علت خاكزي بودن، محدوديتهايي مثل مشكلات زيست محيطي و اقتصادي در استفاده از سموم وجود دارد. تعيين ميزان آلودگي خاك به قارچ عامل بيماري براي مديريت كنترل آن از اهميت زيادي برخوردار است. در اين بررسي تعداد اسكلروتهاي موجود در خاك مزارع مختلف، درصد آلودگي مزارع به بيماري، تعيين نقشه پراكنش بيماري در استان مازندران، ميزان آلودگي بذر، گروهبندي جدايههاي قارچ M. phaseolina براساس محيط كلرات پتاسيم، تعيين دماي كمينه، بهينه و بيشينه رشد قارچ عامل بيماري در آزمايشگاه و تأثير شرايط خاك در باقي ماندن ميزان اسكلروت در خاك بررسي گرديد. در اين بررسي تعداد اسكلروتها در خاك حداكثر با ميانگين ۵/۲۷ عدد در خاكهايي با بافت سبك در شمال استان مازندران و حداقل با ميانگين ۶/۱۴ عدد در هر گرم خاك در جنوب مازندران با خاكهايي با بافت سنگين تعيين گرديد. بيشترين درصد آلودگي مزارع سويا به بيماري پوسيدگي ذغالي در شمال استان مازندران با ۲۸ درصد و كمترين آن در جنوب استان مازندران با ۵/۸ درصد تعيين گرديد. با بهره گرفتن از محيط كلرات پتاسيم جدايههاي قارچ M. phaseolina داراي سه شكل نرمال، پرمانند و با رشد محدود بودند. دماي كمينه، بهينه و بيشينه رشد قارچ به ترتيب ۱۰، ۳۵ و ۴۰ درجه سانتي گراد تعييين گرديد.
كلمات كليدي: سويا، پوسيدگي ذغالي، اسكلروت، درصد آلودگي، رشد كلني
۱- ۱- تاريخچه و گياه شناسي سويا:
اين گياه در فارسي با نامهاي متفاوتي از جمله، سوژا، سويا، لوبيا روغني، لوبيا چيني، نخود فرنگي چيني ولوبيا منچوري مشهور است. نام آن علمي Glycine max (L) و از تيره نخود (Fabaceae) مي باشد كه آن را به انگليسي soybean مينامند. سويا گياهي است كه در بهار بعنوان كشت اول و در تابستان بعنوان كشت دوم كاشته مي شود . سويا داراي ريشه اصلي عميقي بوده كه مي تواند تا ۱۵۰ سانتي متري خاك نيز نفوذ نمايد. در سويا علاوه بر ريشه اصلي، ريشه فرعي به صورت حجمي نيز وجود دارد كه در صورت مساعد بودن شرايط و وجود باكتري هاي همزيست سويا ، ازت موجود در هوا را، در گرههاي ريشه سويا تثبيت مي نمايد . سويا گياهي روزكوتاه است. رنگ گلهاي آن متنوع مي باشد سفيد ، بنفش(از جمله صورتي) و گل آذين آن، خوشه اي و دانههاي آن كليوي يا گرد مي باشند. سويا در دماي ۸ تا ۱۰ درجه ي سانتيگراد جوانه مي زند، گياهي است خودگشن و ميزان دگر گشني در آن كمتر از ۵ درصد گزارش شده است . لذا مي توان از بذور برداشت شده براي كشت سال هاي بعد استفاده كرد. گلدهي در سويا با روزهاي كوتاه تحريك مي شود . وزن هزار دانه در سويا بين ۸۰ تا ۴۵۰ گرم متغير است. اما در ارقام زراعي متداول وزن هزار دانه، بين۱۲۰ تا ۲۳۰ گرم مي باشد. دانه كه بازده اقتصادي سويا است حدود ۴۷ درصد وزن اصلي گياه را درزمان رسيدن تشكيل مي دهد. اين گياه براي اولين بار در دشتهاي شمال چين در قرن يازدهم قبل از ميلاد كشت مي شد و بيش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد. طي چندين هزار سال سويا در شرق آسيا جهت تغذيه و بعنوان داروي تعدادي از بيماريهاي انسان و همچنين تغذيه دام به كار مي رفت. امروزه حدود ۳۰ درصد روغن گياهي در دنيا، از سويا بدست ميآيد. ميزان خسارت اين بيماري((M. phaseolina در كاهش محصول سويا در كشورهاي آرژانتين، برزيل، كانادا، هندوستان، پاراگوئه و ايالت متحده امريكا در سال ۱۹۹۴ برابر با ۲۳/۱ ميليون تن (Wrather, 1995; Wrather et al., 1997) گزارش گرديد. كاهش محصول بر اثر اين بيماري در ايالات متحده امريكا ۹۸/۱ ، ۲۸/۰ و ۴۹/۰ ميليون تن به ترتيب در سالهاي ۲۰۰۳، ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ بوده است (Wrather and Koenning, 2006). اين دانه روغني به عنوان يك محصول بومي تا آغاز اين قرن كه آمريكا آن را به يك محصول تجارتي عمده تبديل كرد در انحصار آسيا باقي ماند. سويا در سال ۱۸۸۲ به برزيل راه يافت. برزيل اكنون يكي از توليد كنندگان و صادر كنندگان عمده سويا در جهان است. اروپائيان هم در قرن ۱۷ با سويا به عنوان يك غذاي عجيب شرقي آشنا شدند.