تعيين ترادف اپرون ار. ان. اي ريبوزومي و آناليز فيلوژنتيكي فيتوپلاسماهاي همراه با بيماري تورم جوانه بادنجان در استان بوشهر

استاد راهنما:

دكتر محمد صالحي

استاد مشاور:

دكتر ساغر كتابچي

تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
چكيده
پيشتر بيماري تورم جوانه بادنجان و گوجه فرنگي به عنوان يك بيماري شايع و خسارتزا از استان بوشهر گزارش شده است. تحقيق مذكور بوته هاي آلوده بادنجان و توتون استان بوشهر متعلق به مناطق بنداروز، برازجان، بوشهر و كنگان را پس از انتقال به آزمايشگاه مركز تحقيقات كشاورزي و منبع طبيعي فارس-زرقان مورد بررسي و مطالعه قرار داده و ذكر نموده است كه جدايه هاي مورد مطالعه بر اساس علائم ايجاد شده در گياه پروانش به سه گروه تقسيم مي شوند. RFLP ژن ريبوزومي ۱۶S نيز نتايج داده هاي بيولوژيك را تاييد كرده است. پيرو تحقيق مذكور، در اين تحقيق تعداد شش جدايه شامل پنج جدايه از بادنجان و يك جدايه توتون موجود بر روي گياه پروانش انتخاب و دي.ان.اي استخراج شده از بافت­هاي گياهي (نمونه هاي برگ پروانش) طبق روش پيشنهادي مايكسنر و همكاران (۱۹۹۵) در آزمايش هاي بعدي مورد استفاده قرار گرفتند. در آزمون PCR با بكارگيري جفت آغازگر P1/P7 ناحيه اپرون ار. ان. اي ريبوزومي جدايه هاي مذكور تكثير گرديد. هضم محصول PCR با آنزيم هاي Rsa I و Hinf I جدايه هاي مورد مورد تحقيق را به ۳ گرو تقسيم كرد (جداي هاي ۱،۴ و ۵ در يك گروه، جدايه ۲ در يك گروه و جدايه ۳ و ۶ در گروه ديگر)، آنزيم Hae III جدايه ها را به دو گروه تقسيم كرد (۱، ۲، ۴ و ۵ در يك گروه و جدايه هاي ۳ و۶ در گروه ديگر) ولي آنزيم Alu I نتوانست مابين جدايه ها تمايز حاصل كند. قطعه­هاي تكثير شده در آزمون PCR با استفاده ازIns T/A clone PCR Product Cloning Kit (MBI Fermentas) در پلاسميد PTZ57R/T وارد و در سويه DH5α باكتري Escherichia coli همسانه سازي گرديد. آناليز ترادف نوكلئوتيدي نتايج آزمون RFLP را تاييد و جدايه ها را در سه گروه قرار داد. لازم به ذكر است آناليز فيلوژنتيك ناحيه اپرون ريبوزومي گروه يك را به دو زير گروه تقسيم كرد بطوري كه جدايه ۱، ۴ را در يك زير گروه و جدايه ۵ در زيرگروه ديگر قرار گرفت. علاوه بر اين جدايه هاي گروه ۲ (جدايه هاي ۳ و ۶) نيز هر كدام در يك زير گروه قرار گرفتند. البته جدايه ۳ با داشتن يك جايگاه برشي اضاف تر در موقعيت ۹۳۸ با آنزيم برشي Hpa II مي تواند از جدايه ۶ متمايز گردد.
۱-۱- مقدمه
براساس خوش­بينانه ترين برآوردها، جمعيت جهان در پايان نيمه اول قرن بيست و يكم از مرز ده ميليارد نفر خواهد گذشت. اين در حالي است كه بانك جهاني در سال ۱۹۹۴ اعلام كرده حدود هشتاد و سه درصد از اين جمعيت مربوط به كشور هاي در حال توسعه مي باشد. بدون شك مهمترين و حياتي ترين نياز اين جمعيت عظيم غذا و امنيت غذايي مي­باشد. مطمئنا از طريق افزايش بهره وري، استفاده مناسب از وسايل و منبع توليد از جمله آب، خاك، نيروي انساني آموزش ديده و. مي­توان به توليد پايدار دست يافت و در نهايت بخشي از امنيت غذايي تامين كرد. در اين مبحث حفاظت از گياهان، كنترل آفات، بيماريها و      علف هاي هرز حائز اهميت فوق العاده مي­باشد. بعنوان مثال برابر تخمين وزارت كشاورزي آمريكا بيماريهاي گياهي سالانه ۹.۱، آفات ۷.۷ و علف هاي هرز ۶.۲ ميليارد دلار فقط در ايالات متحده خسارت وارد مي­ كنند. خسارت گياهي ناشي از آفات و بيماري ها نه تنها در عرضه مواد غذايي در سطح ملي و بين المللي تاثير دارد بلكه بر زندگي زارعي كه گياه را براي مصرف مستقيم خود يا حتي براي فروش كاشته است نيز تاثير خواهد گذاشت.
رده ماليكيوت­ها گروهي از پروكاريوت­هاي فاقد ديواره سلولي بوده كه از نظر تكاملي از باكتري­هاي گرم مثبتي كه درصد مجموع سيتوزين و گوانين پايين دارند مشتق شده اند. بعضا اين گروه توانايي بيماريزايي در گياهان را دارند. از بيمارگرهاي گياهي واقع در اين گروه مي توان به اسپيروپلاسماها (داراي سلول هاي مارپيچ، متحرك و قابل كشت) و فيتوپلاسماها (سلول هاي غير مارپيچ و غير قابل كشت) اشاره كرد (Weisburg et al. 1989). از زمان كشف فيتوپلاسماها در سال ۱۹۶۷ ميلادي تا كنون بيش از صد ها بيماري همراه با فيتوپلاسما در بيش از ۳۰۰ جنس گياهي شناخته شده است (Lee et al., 2000, McCoy et al., 1979 and Seemuller et al., 1998).
فيتوپلاسماها با نام قبلي شبه مايكوپلاسما(MLO) (IRPCM, 2004) محدود به آوند هاي آبكشي گياهان ميزبان و همچنين همولنف حشره ناقل مي­باشند (Lee et al., 2000). اين گروه از بيمارگرهاي گياهي در طبيعت توسط ناقلين مكنده كه عمدتا زنجرك­هاي برگي(Leafhopper) بوده و متعلق به خانواده Cicadellidae مي­باشند (Lee et al., 2000) با روش پايا و تكثيري (Firrao et al., 2005) گسترش پيدا مي­ كنند. البته در مواردي پسيل ها نيز بعنوان ناقل اينها گزارش شده اند (Lee et al., 2000). بيماري هاي فيتوپلاسمايي اغلب باعث عقيمي و مرگ گياه ميزبان شده و معمولا داراي خسارتي كم و بيش معادل صد در صد مي باشند كه اين خسارت شامل كاهش كيفيت و كميت محصول مي­باشد.
در ايران تاكنون پيرامون بيماري هاي فيتوپلاسمايي تحقيقات گستردهاي انجام شده است (صالحي و همكاران ۱۳۸۵). يكي از بيماري هاي مهم فيتوپلاسمايي در ايران بيماري تورم جوانه در بادنجان، گوجه فرنگي و توتون مي باشد (صالحي و ايزدپناه ۱۳۷۷، صالحي و همكاران ۱۳۷۹ و رئوفي و همكاران ۱۳۸۹). علائم در اين بيماري شامل: گل سبزي، برگ ساني، تورم جوانه، عقيم شدن، كاهش تعداد و اندازه گل، ازدياد جوانه هاي جانبي ساقه، جاروئي شدن انتهاي ساقه، طويل شدن غير معمول ميانگره، ريز برگي، تغيير رنگ برگها و جوانه ها، پيچيدگي و قاشقي شده برگها، سرخشكيدگي، زوال و مرگ گياه مي­باشد (Lee et al., 2000).
حدود ۴۸۳ هزار هكتار از اراضي كشور سالانه (سال زراعي ۸۵-۱۳۸۴) به گروه سبزي جات اختصاص داشته است. حدود نيمي از اين مقدار در ۷ استان خوزستان، فارس، كرمان، اصفهان، هرمزگان، آذربايجان شرقي و همدان كشت شده است. استان بوشهر در اين سال با كشت حدود ۷۵/۳ درصد سبزيجات مقام ۱۳ را به خود اختصاص داده است. از ۱۷ هزار هكتار سطح زير كشت در اين استان حدود ۱۴ هزار هكتار به محصول گوجه فرنگي و حدود ۲ هزار هكتار به ساير سبزي جات از جمله بادنجان، فلفل و. اختصاص داشته است. علاوه بر موارد ذكر شده، استان بوشهر مقام اول توليد گوجه فرنگي خارج از فصل را در كشور به خود اختصاص داده است (آمارنامه كشاورزي ۱۳۸۴).
بيماري تورم جوانه در گياهان بادنجان، گوجه فرنگي و توتون يكي از مهمترين بيماري هاي
سيفي جات مي باشد (Shew and lucas1991). بيماري تورم جوانه پيشتر از مزارع ورامين-اطراف كرج (اسكندري و همكاران ۱۳۴۹) فارس (صالحي و همكاران ۱۳۷۴) استانهاي اردبيل اصفهان و آذربايجان غربي (رشيدي و همكاران ۱۳۸۵) و خراسان (جمشيدي و همكاران ۱۳۸۹) گزارش شده است. اين بيماري داراي خسارات عمده و چشمگيري در استان بوشهر و به ويژه مناطق برازجان، كنگان و بنداروز مي­باشد (رئوفي و همكاران ۱۳۸۹). بررسيهاي سالهاي ۱۳۸۷ و۱۳۸۸ نشان داد كه اين بيماري در اكثر مزارع بادنجان استان بوشهر وجود دارد. با توجه به علائم ناشي از مايه زني عامل بيماري تورم جوانه بادنجان به گياه پروانش و مقايسه چند شكل طولي قطعات برشي محصول واكنش زنجيره اي پليمراز (PCR-RFLP) نشان داد كه فيتوپلاسماهاي عامل تورم جوانه بادنجان در استان بوشهر متنوع است و حداقل به سه گروه تقسيم مي­شوند. (رئوفي و همكاران ۱۳۸۹).
با توجه به اهميت بيماري و اينكه ماهيت فيتوپلاسمايي عامل بيماري به ويژه از نظر گروهبندي و شباهت و يا تفاوت با فبتوپلاسماهاي ديگر در ايران و دنيا مشخص نشده بود، در تحقيق حاضر مطالعات زير انجام گرديد.
۱- انتقال همزمان عامل جدايه هاي مختلف بيماري تورم جوانه به پروانش هاي همسن و مقايسه علائم بيماري در آنها
۲- تكثير يك قطعه ۱۸۰۰ جفت بازي از اپرون ار. ان. اي ريبوزومي در آزمون PCR با جفت آغازگر P1/P7
3- RFLP فيزيكي محصول PCR با آنزيم هاي Alu I، Hinf I، Hae III و Rsa I
4- همسانه سازي و تعيين ترادف محصول PCR
5- انجام آناليز هاي مختلف مولكولي شامل جستجو با برنامه بلاست، بررسي ميزان همولوژي، ترسيم درخت فيلوژنتيكي، RFLP كامپيوتري و در نهايت تعيين موقعيت فيتوپلاسما (فبتوپلاسماهاي) عامل تورم جوانه در بين فيتوپلاسماها از نظر گروه هاي اصلي و زيرگروه ها
-۱-بادنجان
۲-۱-۱-تاريخچه بادنجان
اين گياه بومي آسيا بوده و احتمالا در مناطقي از هندوستان و يا چين كشت مي­شده است. در هندوستان كشت اين گياه داراي قدمت تاريخي بالايي مي­باشد. و طبق مدارك موجود در قرن پنجم كشت اين گياه در چين مرسوم بوده ولي اروپا قدمت چنداني در كشت اين محصول ندارد (Singh et al., 1997 and Splittstosser 1990). به­نظر مي رسد كه مسلمانان در گسترش اين گياه به اروپا نقش عمده و موثري داشته اند (مبلي و پيراسته ۱۳۷۳).
۲-۱-۲- مشخصات گياه شناسي
گياهي يك­ساله متعلق به نهاندانگان دولپه بوده ولي بسته به شرايط آب و هوايي مي تواند بيش از يك سال نيز دوام بياورد (Halfaere and Barden 1979). اين گياه متعلق به تيرهSolanaceae و با نام علمي Solanum melogenaمي باشد. ساقه اين گياه قوي، خشن و چوبي بوده و ارتفاع آن مي ­تواند به ۶۰ سانتي متر تا يك متر برسد. برگ هاي پهن و كشيده آن بصورت متناوب روي ساقه قرار مي­گيرد و ممكن است با كرك پوشيده شده باشد. ميوه اين گياه قلمي يا كشيده با رنگهاي ارغواني، سياه، بنفش، بنفش مايل به سياه و يا سفيد است. بهترين دما جهت رشد بادنجان ۳۲-۲۶ درجه سانتي گراد در روز و ۲۶-۲۱ درجه در شب مي باشد (Halfare and Baren 1979). اين گياه نسبت به گوجه فرنگي حساسيت بيشتري به سرما دارد (Ware and McCollum 1980).
2-1-3-ارقام بادنجان:
۲-۱-۳-۱- بادنجان پاكوتاه (Dwarf eggplant):
نام علمي اين واريته Solanum melonena Var. depressumمي­باشد. ميوه بسيار كوچك، بنفش رنگ و گلابي شكل است. طول دوره رشد كوتاه مي باشد (شيباني ۱۳۶۷).
۲-۱-۳-۲-بادنجان قلمي (Snake eggplant):
نام علمي اين واريته Solanum melogena Var. serpentinum مي­باشد. ميوه در اين نوع بسيار دراز و باريك به طول ۳۰-۲۵ سانتي متر و قطري در حدود ۴-۳ سانتي متر مي­باشد (شيباني ۱۳۶۷).
۲-۱-۳-۳-بادنجان معمولي (Common eggplant):
نام علمي اين واريته Solanum melogena Var. esculentumمي­باشد. ارتفاع بوته در اين بادنجان تا ۱۲۰ سانتي متر نيز مي­رسد. طول ميوه ۴-۳ برابر قطر آن مي­باشد (شيباني ۱۳۶۷).
۲-۲-گوجه فرنگي
۲-۲-۱-تاريخچه
يكي از مهمترين سبزي­هاي دنياست. ممكن است بومي آمريكاي مركزي باشد (Halfaere and Barden 1979) ولي برخي منابع موطن آنرا آمريكاي جنوبي مي دانند (قادري ۱۳۵۳، Halfare and Barden 1979). نام گوجه فرنگي (Tomato) گرفته شده از يك كلمه مكزيكي بنام Tomati مي­باشد (Rodale et al., 1977). در ابتدا گوجه فرنگي را يك گياه زينتي محسوب مي­كردند (Nonnecke 1989) و ميوه آنرا سمي مي­دانستند (Everett 1984). در سال ۱۹۵۶ اين گياه به اروپا انتقال داده شده است (Everett 1984).
2-2-2-مشخصات گياه شناسي
نام علمي اين گياه Lycopersicum esculentum بوده و به تيره Solanaceae تعلق دارد. اين گياه مي تواند در مناطق سردسير بصورت گياهي يك ساله و يا در مناطق گرمسير بصورت گياهي چند ساله مطرح باشد (Janick 1989 and Gollan 1992). برگها مركب و ساقه جوان آن پوشيده از كرك هاي ريز و سفيد مي­باشد. ساقه در هنگام جواني گياه سبز، كرك دار، گرد و خيلي شكننده است. برگ هاي مركب بصورت متناوب روي ساقه قرار دارند. گل در اين گياه كامل (Perfect flower) و هر خوشه بين ۸-۴ گل دارد (Halfaere and Barden 1979). اين گياه به طول دوره روشنايي در روز حساس نبوده ( Nonnecke 1989) ولي چنانچه ميزان روشنايي كمتر از ۵ ساعت باشد يا اينكه در معرض روشنايي دائم باشد ميوه نمي­دهد (Splittstoesser 1990). بهترين دما جهت رشد ونمو اين گياه ۲۹-۱۹ درجه
سانتي­گراد مي­باشد (Ware and Mccollun 1959) و در دماي بالاي ۳۵ درجه رشدش متوقف و ميوه تشكيل نمي­ شود (Ware and Mccollum 1980) در دماي پايين تر از ۱۵ درجه امكان تلقيح براي گلها وجود ندارد (Nonnecke 1989).
2-2-3-ارقام گوجه فرنگي

عنوان

بررسي تنوع بيماريزايي جدايه‌هاي قارچ Fusarium verticillioides بر روي ذرت و واكنش تعدادي از ژنوتيپ‌هاي ذرت نسبت به پوسيدگي فوزاريومي بلال

استاد راهنما:

دكتر وحيد رهجو

استادان مشاور:

دكتر مهدي پيرنيا

مهندس مجيد زماني

تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
چكيده ۱
فصل اول: مقدمه و كليات
۱-۱- مقدمه و كليات ۳
فصل دوم: پيشينه تحقيق
۲-۲- گياه ذرت. ۶
۲-۱-۱ تاريخچه و اهميت ذرت ۶
۲-۱-۲- گياهشناسي ذرت ۷
۲-۲- بيماري پوسيدگي فوزاريومي بلال ۸
۲-۲-۱- تاريخچه، پراكنش و اهميت بيماري ۸
۱-۲-۲- قارچ عامل پوسيدگي فوزاريومي بلال. ۹
۲-۲-۳- روش هاي شناسايي عوامل بيماري. ۱۱
الف) شناسايي بر اساس ويژگيهاي مورفولوژيكي ۱۱
ب) شناسايي بر اساس ويژگيهاي بيولوژيكي. ۱۲
ج) شناسايي بر اساس ويژگيهاي مولكولي. ۱۲
۲-۲-۴-علائم بيماري. ۱۲
۲-۲-۵-زيست‌شناسي عامل بيماري. ۱۳
الف) چرخه بيماري ۱۳
ب) اپيدميولوژي ۱۴
راه هاي انتشار. ۱۵
عوامل موثر در خسارت. ۱۵
ج- متابوليت‌هاي ثانويه. ۱۶
د) هتروتاليسم ۲۰
۲-۳- كنترل بيماري ۲۱
۲-۴- مكانيسمهاي مقاومت به بيماري ۲۳
۱) مصونيت Immunity 23
2) فرار (Eascape) 23
3) تحمل (Tolerance) 23
2-5- غربالگري براي ارقام مقاوم به بيماري. ۲۴
۲-۶- ارتباط بين مقاومت ارقام و ميزان فومونسين ۳۰
فصل سوم: مواد و روشها
۳- مواد و روش‌ها ۳۲
۳-۱- نمونه‌برداري۳۲
۳-۲- جداسازي، خالص‌سازي و نگهداري جدايه‌ها ۳۲
۳-۳- محيط كشت‌ها. ۳۳
۳-۳-۱- محيط كشت سيب‌زميني- دكتروز- آگار (P.D.A). 33
3-3-2- محيط كشت آب-آگار (W.A) Water Agar 33
3-3-3- محيط كشت برگ ميخك- آگار (CL.A). 33
3-3-4- محيط كشت كلرورپتاسيم (KCl) 34
3-3-5- محيط كشت Special Nutrient Agar (S.N.A). 34
3-4- شناسايي گونه‌هاي فوزاريوم ۳۴
۳-۵- آزمون بيماريزايي. ۳۵
۳-۵-۱- آزمون بيماريزايي در گلخانه. ۳۵
الف- انتخاب جدايه‌ها و كشت بذرهاي ذرت در گلخانه. ۳۵
ب) آماده‌سازي مايه تلقيح و مايه زني ساقه‌هاي ذرت. ۳۵
ج) ارزيابي شدت بيماري (DS) 37
3-5-2- آزمون بيماريزائي جدايه‌هاي F. verticillioides بر روي ساقه در مزرعه. ۳۷
الف) انتخاب جدايه ها ۳۷
ب) تهيه مايه آلوده‌كننده و مايه‌زني ساقه‌هاي ذرت. ۳۷
ج) ارزيابي ۳۸
۳-۵-۳- آزمون بيماريزايي جدايه‌هاي F. verticillioides بر روي خوشه در مزرعه. ۳۹
الف: انتخاب جدايه ها. ۳۹
ب: تهيه مايه آلوده‌كننده و مايه‌زني ساقه‌هاي ذرت. ۳۹
ج: ارزيابي شدت بيماري و درصد آلودگي ۴۰
۳-۶- ارزيابي واكنش مقاومت ژنوتيپ‌هاي مختلف ذرت نسبت به عامل بيماري در مزرعه. ۴۰
الف) انتخاب جدايه‌ها و ژنوتيپ‌هاي ذرت ۴۱
ب) تهيه مايه آلوده‌كننده و مايه‌زني بلالهاي ذرت ۴۲
ج) ارزيابي شدت بيماري. ۴۳
۳-۷- بررسي ميزان فومونيسين در ژنوتيپ‌هاي مختلف ذرت ۴۴
الف) نمونه‌برداري و آماده‌سازي نمونه‌ها براي آزمون ELISA 45
ب) مراحل استخراج فومونيسين كل. ۴۶
ج) انجام آزمون الايزا. ۴۶
د) ارزيابي الايزا. ۴۷
فصل چهارم: نتايج و بحث
۴- نتايج. ۵۰
۴-۱- جداسازي و شناسايي گونه‌هاي فوزاريوم. ۵۰
الف) ويژگي‌هاي جدايه‌هاي قارچ F. verticillioides (Sacc.) Nirenberg. 50
ب) ويژگي‌هاي جدايه‌هاي قارچ F. proliferatum (Matsushima) Nirenberg 53
4-2- بررسي بيماريزايي جدايه هاي قارچ F. verticillioides با روش مايه زني ساقه در رقم حساس ذرت در گلخانه       55
4-3- بررسي بيماريزايي جدايه هاي قارچ F. verticillioides با روش مايه زني ساقه در مزرعه در روي لاين حساس MO17       57
4-4- بررسي تنوع بيماريزايي جدايه هاي قارچ F. verticillioides با روش مايه زني خوشه لاين حساس MO17 در مزرعه       60
4-5- ارزيابي واكنش مقاومت ژنوتيپ هاي مختلف ذرت نسبت به جدايه هاي مهاجم قارچ
F. verticillioides در مزرعه در منطقه ساري . ۶۲
۴-۶- ارزيابي واكنش مقاومت ژنوتيپ هاي مختلف ذرت نسبت به مخلوط جدايه هاي مهاجم قارچ
F. verticillioides با دو روش مايه زني ، تزريق با سرنگ و ايجاد زخم در بلال در مزرعه در منطقه كرج         66
4-7- ارزيابي واكنش مقاومت ژنوتيپ هاي مختلف ذرت نسبت به جدايه هاي مهاجم قارچ
F. verticillioides با روش مايه زني ايجاد زخم در بلال در مزرعه در مناطق كرج و ساري . ۷۲
۴-۸- بررسي ميزان توليد فومونيسين كل در ژنوتيپ هاي مختلف ذرت ۷۵
فصل پنجم : بحث و نتيجه گيري
۵ – بحث ۸۳
۵-۱- شناسايي گونه غالب عامل پوسيدگي خوشه ذرت . ۸۳
۵-۲- آزمون هاي بيماريزايي ۸۴
۵-۳- آزمون ارزيابي واكنش ژنوتيپ هاي ذرت به عامل پوسيدگي فوزاريومي بلال . ۸۵
۵-۴- آزمون بررسي توليد ميزان فومونيسين كل ۹۰
۵-۵- نتيجه گيري و پيشنهادات . ۹۳
منابع و مآخذ ۹۵
چكيده
يكي از مهم‌ترين بيماريهاي ذرت، بيماري پوسيدگي فوزاريومي بلال (Fusarium ear rot) مي‌باشد كه داراي پراكنش جهاني است. قارچ عامل بيماري عمدتاً گونه Fusarium verticillioides مي‌باشد، كه باعث كاهش كمي و كيفي در عملكرد ذرت مي‌شود. اين بيماري در ايران در مناطق شمالي و ذرت خيز از بيماريهاي مهم ذرت به شمار مي‌رود.
در سال ۱۳۸۸، به منظور شناسايي عوامل بيماري و تعيين گونه غالب آن، از مزارع مختلف مناطق اصفهان، ساري، كرمانشاه و كرج از بلالهاي آلوده نمونه‌برداري صورت گرفت.
پس از جداسازي و خالص‌سازي تعداد ۴۰ جدايه فوزاريوم (۳۲ جدايه F. verticillioides و ۸ جدايه
F. proliferatum ( بر اساس خصوصيات مورفولوژيكي و با استناد به كليدهاي معتبر قارچ‌شناسي مورد شناسايي قرار گرفت. بدين ترتيب قارچ F. verticillioides با فراواني %۸۰ به عنوان گونه غالب عامل بيماري فوق و قارچ F. proliferatume با فراواني %۲۰ به عنوان گونه دوم عامل بيماري معرفي شدند. بيماريزايي گونه هاي شناسايي شده طي آزمونهاي گلخانه‌اي و مزرعه‌اي به اثبات رسيد. نتايج حاصل از آزمايشات بيماريزايي جدايه‌ها نشان داد كه جدايه‌هاي F. verticillioides داراي قدرت بيماريزايي متفاوتي مي‌باشند، و در گروه هاي مختلف قرار گرفتند. نتايج حاصل از اين بررسي‌ها نشان داد كه بين دو آزمايش گلخانه و مزرعه همبستگي نسبتاً پائيني r=0.45) ( وجود دارد . در اين بررسي مقاومت ۱۰ ژنوتيپ مختلف ذرت با دو روش مايه‌زني، ايجاد زخم در بلال (Nail Punch) و تزريق در نوك بلال (Tip injection) در دو منطقه ساري و كرج مورد ارزيابي قرار گرفت. به منظور اين بررسي از مخلوط هشت جدايه برتر
F. verticillioides كه در آزمون گلخانه اي بيماريزايي بيشتري داشتند به عنوان مايه تلقيح با غلظت ۱۰^۶ اسپور در هر ميلي‌ليتر استفاده شد. نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد كه ژنوتيپ‌ها از نظر حساسيت به بيماري پوسيدگي فوزاريومي بلال با همديگر متفاوت بوده و لاين K18 در هر دو منطقه در مقايسه با لاين‌ها از مقاومت بهتري برخوردار بوده است. نتايج بررسي توليد مايكوتوكسين فومونيسين كل در ژنوتيپ‌ها ي مختلف ذرت كه توسط ELISA در دو منطقه ساري و كرج صورت گرفت، سطوح مختلفي از فومونيسين كل را در بين ژنوتيپ‌هاي مختلف ذرت نشان داد. نتايج حاصل از بررسي ميزان حساسيت به بيماري و ميزان تجمع فومونسين حاكي از آن است كه مابين مقاومت ژنوتيپ‌ها و ميزان تجمع فومونسين رابطه‌اي مستقيم وجود دارد بطوريكه لاين K18 به عنوان ژنوتيپ مقاوم با كمترين ميزان فومونيسين   در هر دو منطقه مشاهده گرديد .، و لاين K19 به عنوان حساس ترين ژنوتيپ با بيشترين ميزان فومونيسين شناخته شد.
كلمات كليدي: ذرت، شناسايي، فوزاريوم، مقاومت، فومونيسين.
مقدمه و كليات
ذرت يكي از مهمترين گياهان زراعي است كه در اكثر كشورهاي جهان كشت مي‌شود. اين گياه به عنوان سلطان غلات معروف است، زيرا ارزش آن در جهان از گندم، جو، يولاف و برنج بيشتر است. ذرت به دليل داشتن تنوع و كيفيت و عادات رشد مختلف به عنوان يكي از بهترين گياهان زراعي مورد استفاده قرار مي گيرد. ذرت يكي از پرمحصول‌ترين غلات بشمار مي‌رود و از لحاظ مقدار كل توليد بعد از گندم و برنج سومين محصول غله‌اي جهان است. توليد غذا براي جمعيت روز افزون جهان مهمترين مشكل جوامع بشري است. غذاي اصلي انسان اغلب از فرآورده‌هاي گيا هان تيره غلات به ويژه گندم ،برنج و ذرت تامين مي‌گردد.
طبق آمار سازمان خواربار جهاني (FAO) در كشورهاي توسعه يافته ۷۸% ازذرت توليدي براي تغذيه دام وفقط ۶% به عنوان غذاي انسان استفاده مي‌شود و مابقي مصرف صنعتي دارد. در حاليكه در كشورهاي درحال توسعه ۵۰% به عنوان علوفه و۴۰% به طور مستقيم صرف تغذيه انسان و باقيمانده آن براي مصارف صنعتي يا جهت بذر به صورت واريته‌هاي آزاد گرده‌افشان بكار مي‌رود (Anonymous, 2006). با توجه به اهميت ذرت در تغذيه دام و طيور و همچنين قدرت تطابق و سازگاري اين گياه با شرايط اقليمي متفاوت و استفاده از بذر هيبريد و مكانيزه شدن كشت ذرت طي سالهاي اخير، سطح زير كشت و متوسط عملكرد آن در واحد سطح در كشور افزايش قابل توجهي پيدا نموده است .اصلاح ذرت در جهت افزايش عملكرد دانه، علوفه سيلويي و مقاومت در برابر آفات و بيماريهاي گياهي بر پايه اصلاح جمعيت‌ها و توليد واريته‌هاي هيبريد مي باشد. در اين راستا لازم است صفاتي كه به طور مستقيم و يا غير مستقيم روي عملكرد موثر هستند شناسايي گردد و نقش هر يك از اين صفات در عملكرد مشخص گردد. عوامل متعددي مانند آفات و بيماريها باعث كاهش عملكرد مي شوند. پوسيدگي بلال ذرت يكي از مهم‌ترين بيماريهاي ذرت در سراسر دنيا بخصوص در مناطق گرمسيري و نيمه‌گرمسيري مي باشد. اين بيماري هر ساله علاوه بر خسارات كمي خسارات كيفي نيز به بار مي‌آورد. بيماري در مزرعه قادر است تا۹۵% محصول را خسارت بزند
(Jeffere et al., 1994).
بروز اين بيماري در قاره‌هاي امريكا، اروپا، اسيا، افريقا گزارش شده است (MCGee, 1988). در ايران اين بيماري در مناطق شمالي كشور مانند گرگان، ساري و بندرانزلي گزارش شده است (مهريان وبامداديان، ۱۳۶۹). پوسيدگي بلال عمدتاً با دانه‌هاي آلوده و پراكنده‌اي كه با ميسليوم سفيد مايل به صورتي پوشيده است مشخص مي‌گردد (Farrar & Davis, 1991). در سالهاي اخير نقش اين بيماري با توجه به توكسين‌هايي كه توسط گونه‌هاي مختلف F. verticillioides، F. proliferatim،
F. moniliforme و Fusarium nyganai توليد مي‌شوند در كاهش كيفيت ذرت و ايجاد مسموميت در انسان و دام نقش ويژه‌اي دارد (Leslie & Summerell, 2006). فومونيسين‌ها گروه خاصي ازمايكوتوكسين‌ها هستند كه عمدتاً در ذرت و فراوردهاي آن ايجاد مي‌شوند. با توجه به اينكه براي مبارزه با هر بيماري شناخت بيمارگر ضروريست و عدم توفيق در كنترل بيماري نتيجه عدم درك و شناخت پاتوژن مي‌باشد، بنابراين شناسايي گونه‌هاي مختلف عامل بيماري و بررسي ميزان فومونيسين مترشحه آنها در مديريت بيماري و تضمين سلامت غذايي مصرف كنندگان بسيار مهم مي‌باشد. لذا بررسي دقيق و انجام تحقيق در ارتباط با ميزان توكسين قارچ و احتمال كاهش آن با بهره‌گيري از ژنوتيپ‌هاي مقاوم در مناطق شيوع بيماري ضروري بنظر مي‌رسد. يكي از مهمترين راه هاي كنترل اين بيماري و كاهش ميزان مايكوتوكسين‌هاي مضر مترشحه قارچ عامل بيماري، شناسايي و دستيابي به ارقام مقاوم مي‌باشد كه تنها از طريق آلوده‌سازي به طور مصنوعي در مزارع و طي چند سال بدست مي‌آيد. در اين تحقيق پس از تعيين تنوع بيماريزايي جدايه‌هاي قارچ عامل بيماري، ژنوتيپ‌هاي مختلف ذرت از نظر ميزان مقاومت به بيماري سنجيده شده و اينكه آيا ارتباطي بين مقاومت به قارچ عامل بيماري و ميزان فومونيسين كل توليد شده وجود دارد يا خير مورد بررسي قرار مي گيرد. كاربرد نتايج اين تحقيق در برنامه‌هاي اصلاحي جهت توليد ارقام مقاوم ذرت با ميزان فومونيسين پايين و هيبريدهاي متحمل به بيماري پوسيدگي فوزاريومي خوشه يا بلال باعث افزايش كمي و كيفي محصول در مزارع زير كشت خواهد شد و از نظر ارتقاي سلامت غذايي در مصرف كنندگان مي‌تواند بسيار با اهميت و ارزشمند باشد. اين تحقيق جهت نيل به اهداف عمده زير طرح‌ريزي و انجام گرديد.
۱ – شناسايي قارچ عامل پوسيدگي فوزاريومي خوشه ذرت و تعيين گونه غالب عامل بيماري
۲- بررسي تنوع بيماريزايي جدايه‌هاي قارچ عامل بيماري
۳- ارزيابي ژنوتيپ‌هاي ذرت از نظر ميزان مقاومت به بيماري
۴- رديابي و تعيين ميزان توليد فومونيسين كل در ژنوتيپ‌هاي مختلف ذرت
۵- ارتباط بين ميزان توليد فومونيسين كل و ميزان مقاومت به بيماري پوسيدگي فوزاريومي ذرت در ژنوتيپ‌هاي تحت بررسي.
۲- مروري بر مطالعات انجام شده
۲-۱- گياه ذرت
۲-۱-۱ تاريخچه و اهميت ذرت
ذرت Corn) Maize= ) يكي از كهن‌ترين گياهان روي زمين مي‌باشد. منشاء اوليه ذرت آمريكاي مركزي است (نصيري، ۱۳۸۵). ذرت اصلي‌ترين زراعت جهت تامين مواد غذايي در آمريكاي شمالي، مركزي و جنوبي قبل از كشف قاره جديد بوده است. پژوهشهاي باستان‌شناسي در كشور مكزيك مشخص نموده است كه ذرت قريب به ۴۵۰ سال قبل از ميلاد در آنجا كشت گرديده است . وجود بوته ذرت در دست
Taloc Aztec خداي باران متعلق به تمدنهاي قديمي مكزيك دليل كشت آن در زمانهاي دور است (نورمحمدي، ۱۳۷۶). ذرت نه تنها به عنوان غذاي اصلي مردم محسوب مي‌گرديده، بلكه نقش و اهميت بسيار مهمي در زندگي مردم، آداب و مراسم مذهبي و تاريخ مردم در آمريكاي جنوبي، مركزي و شمالي داشته است (نصيري، ۱۳۸۵). وايلوف مبدأ اوليه ذرت را در جنوب مكزيك، آمريكاي مركزي، آمريكاي جنوبي، مركز آمريكاي جنوبي (پرو، اكوادور، بوليوي) ذكر مي‌كند. در سال ۱۴۹۳ ميلادي ذرت از قاره آمريكا توسط كريستف كلمب وارد قاره اروپا گرديد و اروپائيان اين گياه را به نام Marisi يا Mahiz كه يك نام بومي در سرزمين سرخ‌پوستان بود، ناميدند. اوايل قرن شانزدهم ميلادي پرتقاليها ذرت را وارد اندونزي، آفريقا، هندوستان و چين نمودند (نورمحمدي، ۱۳۷۶). كشت آن در قرن هفدهم ميلادي رونق گرفت و لينه (Linne )در سال ۱۷۳۷ ميلادي نام علمي Zea mays L. را براي آن برگزيد (پورصالح، ۱۳۷۳).
كلمه Zea لغتي يوناني است كه ريشه آن Zoein به معني زندگي است Zea (Zeia) به دانه‌هاي پوشيده به ويژه Triticum spelta (گياه ضروري براي زندگي انسان) لحاظ مي‌گرديده است (نورمحمدي، ۱۳۷۶). ذرت حاوي ويتامين A و B1 (تيامين) و ويتامين B6 (ريبوفلاوين) مي‌باشد. ريبوفلاوين آن بيشتر از گندم و جود بوده و حدود ppm 02/1 است. همچنين از ذرت در تهيه گلوتن خوراكي- صنايع

تكه هايي از متن به عنوان نمونه :
چكيده :
منطقه تاش، مجن، ابر و بسطام طي سال زراعي ۹۱-۹۰ مورد بررسي قرار گرفتند. در طول فصل، ضمن انجام بازديدهاي منظم،مقدار بيماري به صورت دو متغير درصد وقوع و شدت متوسط به صورت هفتگي ياداشت برداري گرديد.درصدو وقوع نهايي بيماري در مناطق ياد شده به ترتيب ۵۶/۶۹، ۵۲/۶۷، ۴/۹۰،۷۶/۸۹ و شدت نهايي بيماري به ترتيب ۳۶/۳۷ ،۸۶/۳۶ ، ۵۶/۴۱ و ۲۸/۴۲ بوده است. تفاوت مقدار بيماري در بين چهار منطقه و در بين مزارع معني دار بوده است. از بين مناطق اجراي طرح نيز، مزارعابر و مجن،باشدت متوسط ۲۸/۴۲ و ۸۶/۳۶ درصد، به ترتيب بيشترين و كمترين مقدار بيماري را به خود اختصاص دادند.بررسي منحني پيشرفت بيماري(تجزيه هاي زماني اپيدمي) با بهره گرفتن از ۴ مدل رشد نشان داد مدل گومپرتز مناسب ترين مدل رشد براي توصيف پيشرفت اين بيماري در شرايط منطقه شاهرود مي­باشد. اين مدل با داده هاي ۸/۹۸ درصد مزارع مطالعه شده برازش بسيار عالي(ضريب تبيين متوسط ۸/۹۶درصد) نشان داد و پيشرفت بيماري در ساير مزارع نيز به خوبي (ضريب تبيين حداقل ۹۱ درصد) با اين مدل قابل توصيف بود.بررسي روابط بين وقوع و شدت بيماري با بهره گرفتن از ۴ مدل آماري مختلف نشان داد كه مدل هاي آلومتري(تبديل لگاريتم طبيعي) و ريشه مربع، به ترتيب با برازش داده هاي ۳۶ و ۴ مزرعه بهترين مدل ها مي باشند اما بر اساس صحت پيش بيني(تبديل برگشتي داده ها)، مدل آلومتريبه عنوان مدل برتر انتخاب گرديد .
واژگان كليدي:سيب زميني،لكه موجي ، وقوع بيماري، شدت بيماري، تحليل زماني
مقدمه:
سيب زميني يكي از توليدات مهم كشاورزي در سراسر جهان بوده و به علت دارا بودن مواد مختلف انرژي زاي قندي، پروتئيني و ويتامين ها جزء يكي از محصولات استراتژيك و هم رديف گندم، جو و برنج محسوب      مي شود. طبق آمار منتشر شده از سوي اداره كل آمار و اطلاعات كشور در سال ۱۳۸۹ سيب زميني در سطحي معادل ۱۴۴ هزار هكتار از اراضي آبي كشور كشت شده است، متوسط عملكرد هكتاري آن ۲۱ تن بوده و محصول سالانه آن بالغ بر سه ميليون تن مي باشد( بهداد،۱۳۸۱).
سيب زميني يكي از محصولات مهم كشاورزي در بسياري از كشورها از جمله كشور ما مي باشد و بيماري لكه موجي و لكه قهوه اي آلترناريايي سيب زميني جزء بيماري هايي هستند كه با توليد انواع توكسين ها باعث خشكيدگي بوته هاي سيب زميني و كاهش محصول آن مي گردد.
اين بيماري از بيماري هاي قديمي شناخته شده در سيب زميني است. تاريخچه شروع اين بيماري در ايران كاملاً مشخص نيست و اطلاعاتي در مورد چگونگي ورود اين بيماري همراه با گياه سيب زميني به ايران در دسترس نمي باشد.
اولين گزارش مكتوب مشاهده اين بيماري به سال ۱۳۵۶ بر مي-گردد كه شيوع اين بيماري از مناطق اهواز،گزارش شده است(Ershad 2009).
طبق آمار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۰، جمعيت جهان تا سال ۲۰۵۰ بيش از ۷۰ درصد افزايش خواهد داشت. در اين بين يكي از مشكلاتي كه بروز خواهد نمود سوء تغذيه بخصوص در كشورهاي درحال توسعه است (كوچكي و بنايان اول،۱۳۷۳؛ بنايي و همكاران،۱۳۷۴). در استان سمنان منطقه بسطام، سالانه ۳۸۰۰ هكتار از بهترين اراضي به كشت گوجه فرنگي اختصاص داده مي شود. در سال هاي پر باران مزارع گوجه فرنگي به شدت مورد حمله بيماري لكه موجي قرار مي گيرند.
با وجود اينكه اين بيماري خسارت قابل توجهي به سيب زميني در منطقه بسطام وارد مي كند اما هنوز برنامه ريزي هاي دقيق و مناسب و به موقع با آن طبق پيش بيني هاي آماري جامع صورت نگرفته است.
اميد است نتايج حاصله راهگشاي ساير پژوهشگران جهت استفاده در برنامه هاي كنترل تلفيقي لكه موجي سيب زميني باشد.
اهداف تحقيق:

• با وجود اين كه منطقه بسطام قطب توليد سيب زميني در استان سمنان به شمار مي رود و بيماري لكه موجي سيب زميني نيز از سال هاي قبل در آن مشاهده شده است، اما هنوز هيچ آمار درست و قابل اعتمادي درباره ي وضعيت آلودگي مزارع اين منطقه منتشر نشده است. يكي از اهداف اين تحقيق، بررسي وضعيت آلودگي مزارع سيب زميني و ارائه آماري واقعي جهت استفاده ي محققان، كارشناسان و مسؤولان در امر تحقيق، مدل سازي و برنامه ريزي بوده است.
• تاكنون هيچ تحقيقي درباره بررسي پيشرفت زماني بيماري EBسيب زميني در استان انجام نشده و يكي ديگر از اهداف اين تحقيق، مطالعه ي پيشرفت بيماري در مناطق مختلف شهر بسطام و تحت شرايط متنوع اقليمي در طول زمان بوده است.
• روابط بين ميزان وقوع و شدت بيماري لكه موجي، تاكنون در مورد هيچ كدام از ميزبان هاي قارچ عامل اين بيماري در استان سمنان مورد مطالعه قرار نگرفته است. يكي ديگر از اهداف اين تحقيق،